guru nanak

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਤੋਸਾਮੈਦਾਨ (ਕਸ਼ਮੀਰ) ਵਿੱਚ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਤੋਸਾਮੈਦਾਨ (ਕਸ਼ਮੀਰ) ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਖਾਗ ਤੋˆ ਦਸ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਘਣੇ ਜੰਗਲਾˆ ਦੀ ਛਤਰੀ ਹੇਠ ਵੱਡੀ ਹਰੀ ਭਰੀ ਚਰਾਗਾਹ ਨੂੰ ਤੋਸਾਮੈਦਾਨ ਕਰਕੇ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਉੜੀਸਾ ਬੰਗਾਲ ਤੋਂ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਉੜੀਸਾ ਪਹੁੰਚੇ। ਉਸ ਸਨੇਂ ਏਥੇ ਪ੍ਰਤਾਪ ਰੁਦਰ ਦੇਵ (1504-1532 ਈ.) ਵਿਚ ਰਾਜ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜੋ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਕਟਕ ਤੇ ਪੁਰੀ ਵਿਚ ਮਿਲਿਆ।ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਕਲਕਤਾ, ਚੰਦਰਕੋਨਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਦੀ ਫੇਰੀ ਪਿਛੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਹੁਗਲੀ ਅਤੇ ਬਰਦਵਾਨ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਆਸਾਮ ਯਾਤਰਾ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਤੇਰਵੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੱਛਮ ਅਸਾਮ ਕਾਮਰੂਪ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਅਸਾਮ ਨੂੰ ਹੀ ਅਸਾਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਜਨਮ ਸਾਖੀਆਂ ਵਿਚ ਕਾਮਰੂਪ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਬਾਰੇ ਕਾਫੀ ਚਰਚਾ ਹੈ ।ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਤ ਜਨਮਸਾਖੀ ਵਿਚ 'ਤਬ ਕਾਉਰੂ ਦੇਸ ਆਇ ਨਿਕਲੇ, ਪੰਨਾ ੭੪-੭੯) ਅਤੇ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਦਖਣ-ਪੂਰਬ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨਲ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਦੀਆਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ (ਉਦਾਸੀਆਂ) ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ।ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੀਆਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚਹੁੰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਨੌਂ ਖੰਡਾਂ ਦਾ ਉੱਧਾਰ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਫਰ ਤੇ ਸਿਖਿਆਵਾਂ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਸਮਾਂ 1469-1539 ਈਸਵੀ ਦਾ ਹੈ ਤੇ ਖੇਤਰ ਜਨਮ ਤਲਵੰਡੀ ਰਾਏ ਭੋਏ (ਅਜਕਲ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ) ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੰਬੀਆਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਚਰਨ-ਛੋਹ ਤੇ ਗਿਆਨ-ਛਾਪ ਛੱਡੀ । ਵਿਸ਼ਵ ਉਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੁਸਲਿਮ, ਹਿੰਦੂ, ਇਸਾਈ, ਬੋਧ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿਚ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਬੰਗਾਲ ਜਦ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਬੰਗਾਲ ਗਏ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਇਸ ਦਾ ਬਟਵਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਜੋਕਾ ਸਾਰਾ ਬੰਗਾਲ ਤੇ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਇਕ ਸੀ। 1494 ਈ: ਤੋਂ ਏਥੇ ਹੁਸੈਨਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜ ਸੀ ।ਮੱਕੇ ਦੇ ਸ਼ਰੀਫ ਦਾ ਬੇਟਾ ਅਲਾਦੀਨ ਹੁਸ਼ੈਨ ਸ਼ਾਹ (1493-1519) ਬੰਗਾਲ ਦਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬਣਿਆ । ਉਸ ਵੇਲੇ ਤਕ ਕਲਕਤਾ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਨਕਸ਼ਾ: ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਬੰਗਲਾ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਮਕਸੂਦਾਬਾਦ ਤੋ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਰੂਖ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਢਾਕਾ ਦੇ ਉਤਰ ਵੱਲ 21 ਕਿਲਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉਤੇ ਸੋਨਲ ਪਿੰਡ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਢਾਕਾ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਮੁੜ ਗਏ । ਢਾਕਾ ਢਾਕਾ ਹੁਣ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਸਾਸਾਰਾਮ: ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਉਤਰਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੰਦੌਲੀ ਅਤੇ ਸਈਅਦ ਰਾਜਾ ਕਸਬਾ ਤੋਂ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਸਾਸਾਰਾਮ ਪਹੁੰਚੇ। ਸਾਸਾਰਾਮ ਵਿਚ ਚਾਰ ਇਤਿਹਾਸੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ: ਟਕਸਾਲੀ, ਪੁਰਾਨੀ ਸੰਗਤ, ਚਾਚਾ ਫਗੂ ਤੇ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ ਹਨ ਹਨ ਜੋ ਨੌਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ...

ਗੇਂਦੀਖਾਤਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਤ ਸਾਗਰ ਬਉਲੀ ਸਾਹਿਬ ਗੇਂਦੀਖਾਤਾ ਪਿੰਡ ਗੇਂਦੀਖਾਤਾ ਨਜੀਬਾਬਾਦ ਰੋਡ ਉਤੇ ਹਰਦੁਆਰ ਤੋ 20 ਕਿਲਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੈ ਜਿਥੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਤ ਸਾਗਰ ਬਉਲੀ ਸਾਹਿਬ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜਿਥੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਭਗਤੀ ਕੀਤੀ । ਉਨ੍ਹਾˆ ਨੇ ਇਥੋ ਦੇ ਲੋਕਾਂ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਪਹਿਲੀ ਵਿਸ਼ਵ ਯਾਤਰਾ-ਹਰਿਆਣਾ, ਪੱਛਮੀ ਯੂਪੀ ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਨਕਸ਼ਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਹਰਿਆਣਾ ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਪਹੋਵਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਉਲੀ ਸਾਹਿਬ ਪਿਹੋਵਾ ਪੰਜਾਬ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਉਦਾਸੀ ਦਾ ਮੁੱਢ-ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਉਦਾਸੀਆਂ ਬਾਬਾ ਦੇਖੈ ਧਿਆਨ ਧਰਿ ਜਲਤੀ ਸਭਿ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਦਿਸਿ ਆਈ। ਬਾਝਹੁ ਗੁਰੂ ਗੁਬਾਰਿ ਹੈ, ਹੈ ਹੈ ਕਰਦੀ ਸੁਣੀ ਲੋਕਾਈ। ਬਾਬੇ ਭੇਖ ਬਣਾਇਆ ਉਦਾਸੀ ਕੀ ਰੀਤਿ ਚਲਾਈ। ਚੜਿਆ ਸੋਧਣਿ ਧਰਤਿ ਲੋਕਾਈ।। (ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਵਾਰ 1/24) ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ਵ ਉਦਾਸੀਆਂ...

Jasjeet Kaur explores Yogi Bhajan's deceitful, inaccurate, and often laughable "Victory and Virtue: Ceremonies and Code of Conduct of Sikh Dharma," pinpointing and explaining exactly how this text differs from actual Sikh religion. Even though it is often unintentionally hilarious, this text...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਯਾਤਰਾਵਾਂ-6 ਕਰਨਲ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਤੁਲੰਬਾ (ਮਖਦੂਮਪੂਰ) ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਤੁਲੰਬਾ ਤੁਲੰਬਾ ਹੁਣ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਮਖਦੂਮਪੁਰ ਪਹੂਰਾਂ ਹੈ, ਲਹੌਰ ਮੁਲਤਾਨ ਸੜਕ ਉਤੇ ਕਬੀਰਵਾਲਾ ਅਤੇ ਖਾਨੇਵਾਲ ਦੇ ਵਿੱਚਕਾਰ ਇਕ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਯਾਤਰਾਵਾਂ-4 ਕਰਨਲ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਏਮਨਾਬਾਦ ਲਹੌਰ ਤੋਂ 32 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਏਮਨਾਬਾਦ (ਸੈਦਪੁਰ) ਪਹੁੰਚੇ ਜੋ ਗੁਜਰਾਂਵਾਲੇ ਤੋਂ 15 ਕਿਲਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉਤੇ ਦੱਖਣ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ, ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਕਸਬਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਤਿੰਨ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਯਾਤਰਾਵਾਂ-3 ਕਰਨਲ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਅਮੀਂ ਸ਼ਾਹ ਖਾਲੜਾ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਅਮੀਂ ਸ਼ਾਹ ਗਏ ਜਿਥੇ ਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫੇਰੀ ਦੀ ਯਾਦ ਕਰਵਾਉˆਦਾ ਹੈ । 25 ਬਿਘੇ ਜ਼ਮੀਨ ਇਸ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਦੇ ਨਾਂ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਇਕ ਉਦਾਸੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਏਥੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਯਾਤਰਾਵਾਂ-2 ਕਰਨਲ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਹਾਕਿਮਪੁਰਾ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪਹਿਲੀ ਤੇ ਸਤਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ, ਹਾਕਿਮਪੁਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ, ਪਿੰਡ ਹਾਕਿਮਪੁਰਾ ਗਏ ਜੋ ਫਗਵਾੜੇ ਤੋ 22 ਕਿਲਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੁਣ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਯਾਤਰਾਵਾਂ-1 ਕਰਨਲ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਯਾਤ੍ਰਾਵਾਂ ਦਾ ਆਰੰਭ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਤੋਂ ਹੋਇਆ। ਲੰਬੀਆਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਤੋਂ ਏਮਨਾਬਾਦ ਤਕ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾ ਵਿਚ ਉਹ ਹਾਕਿਮਪੁਰ (ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ)...

ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਨਾਨਕ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਤੇ ਹੁਣ ਜਗਤ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਬਣਨ ਦਾ ਸਫਰ ਵੀ ਵਿਲੱਖਣ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਤੋ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿਤਾ ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਤੇ ਨਾਮ ਦੇ ਪਰਿਚਾਰ ਲਈ ਨਿਕਲ ਪਏ । 26 ਸਾਲ (1498-1524 ਈ:) ਲਗਾਤਾਰ ਲੰਬੀਆਂ ਯਾਤਰਾਵਾˆ ਕੀਤੀਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰ ਉਦਾਸੀਆˆ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾˆਦਾ ਹੈ । ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਯਾਤਰਾ ਸੰਖੇਪ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਜੀਵਨ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਸਾਰ ਕਰਨਲ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੇਵਾਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਤਲਵੰਡੀ ਰਾਏ ਭੋਏ (ਜੋ ਅਜਕਲ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾˆਦਾ ਹੈ) ਵਿਖੇ 1526 ਬਿਕਰਮੀ (1469 ਈਸਵੀ) ਨੂੰ ਹੋਇਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕਲਿਆਨ ਚੰਦ ਬੇਦੀ (ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ), ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਅਤੇ ਭੈਣ ਨਾਨਕੀ ਜੀ ਨੇ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬੜੇ ਵਡਭਾਗੀ...