• Welcome to all New Sikh Philosophy Network Forums!
    Explore Sikh Sikhi Sikhism...
    Sign up Log in

General Sikh Spokesman (ਪੰਜਾਬੀ Punjabi)

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
Note SPN will celebrate Parkash Guru Nanak according to the Nanakshai Calendar (2003, Purewal) on April 14

ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਆ ਜਾ…!
-: ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ‘ਦੁਪਾਲਪੁਰ’
tdupalpuri@yahoo.com 001-408-915-1268

ਟੇਪਾਂ ਸੀਡੀਆਂ ਦੇ ਯੁੱਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਠਿਆਂ ਦੇ ਬਨੇਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਲਾਊਡ-ਸਪੀਕਰ ਵਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਗੀਤ ਫਿਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੂੰਜ ਪਾਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ- ‘ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਆ ਜਾ ਸੰਗਤ ਪਈ ਪੁਕਾਰਦੀ, ਤੇਰੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਚਾਬੀ ਓ ਦਾਤਾ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੀ!’




ਸਾਡੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੰਧਾਂ ਉੱਪਰ ਬਾਬਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਕਈ ਕਈ ਕੈਲੰਡਰ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਉੱਪਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਪਰ ਸੱਪ ਵਲੋਂ ਛਾਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਦਿਖਾਈ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਉੱਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਰੋਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਲਹੂ ਚੋਂਦਾ ਦਿਖਾਇਆਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਕੈਲੰਡਰ ਉੱਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ‘ਸੱਚੇ ਸੌਦੇ’ ਵਾਲ਼ਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਛਪਿਆ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ‘ਯਮਲੇ’ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਉਪਰੋਕਤ ਗੀਤ ਸੁਣਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੈਲੰਡਰਾਂ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਏ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ‘ਕੌਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼’ ਨਾਲੋਂ ਨਾਲ਼ ਘੁੰਮਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਗੀਤ ਸਾਨੂੰ ਬੜਾ ਈ ਚੰਗਾ ਚੰਗਾ ਲੱਗਣਾ ਕਿ ‘ਸਾਡੇ ਗੁਰੂ ਜੀ’ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੇਰਾ ਮਾਰਨ ਲਈ ਮੁੜ ਸੱਦਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਪਰ ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਾ ਫਲਸਫਾ ਪੜ੍ਹਦੇ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੋਇਆ ਕਿ ਸਰੀਰ ‘ਥਿਰ’ ਰਹਿਣ ਵਾਲ਼ੀ ਸ਼ੈਅ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਥਾਂ ਕਿਸੇ ਰਹਿਬਰ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ, ਉਸਦੀ ਰਚੀ ਹੋਈ ਬਾਣੀ ਸਦਾ ਅਮਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਉਕਤ ਗੀਤ ‘ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਆ ਜਾ’ ਸਾਨੂੰ ਅਗਿਆਨਤਾ ਦਾ ਸੂਚਕ ਜਾਪਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਗੁਰਮਤਿ ਦੀ ਸਟੱਡੀ ਕਰਦਿਆਂ ‘ਜੋਤ ਓਹਾ ਜੁਗਤਿ ਸਾਇ ਸਹਿ ਕਾਇਆ ਫੇਰਿ ਪਲਟੀਐ’ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਤੋਂ ਜਾਣੂੰ ਹੋਏ ਅਤੇ ਇਸ ‘ਗੁਹਜ-ਭੇਦ’ ਦਾ ਅਰਥ ਜਾਣਿਆ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੀ ਜੋਤਿ, ਦਸ ਜਾਮਿਆਂ ਥਾਣੀਂ ਕਿਵੇਂ ਵਿਗਸਦੀ ਹੋਈ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਇਮਾਨ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ‘ਬਾਣੀ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਹੈ ਬਾਣੀ’ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਡੇ ਇਸ਼ਟ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਕੇਵਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਦਸਾਂ ਗੁਰੂਆਂ ਦਾ ਹੀ ਰੂਪ ਹਨ।

ਇੰਨਾਂ ਕੁ ਬੁੱਧੀ-ਵਿਕਾਸ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਬਾਲ –ਮਨ ‘ਚ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਇਹ ਗੀਤ, ਨਿਰੀਆਂ ਕਾਲਪਨਿਕ ਉਡਾਰੀਆਂ ਹੀ ਜਾਪਣ ਲੱਗਿਆ। ਸੋਚ ਆਈ ਕਿ ‘ਆ ਜਾ’ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ‘ਚਲੇ ਗਏ’ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦ ‘ਪ੍ਰਗਟ ਗੁਰਾਂ ਕੀ ਦੇਹ’ ਸ਼ਬਦ –ਸਰੂਪ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਗਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ਪਾਵਨ ਬਾਣੀ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਲੋਕ-ਪ੍ਰਲੋਕ ਸੁਹੇਲੇ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ‘ਸਰੀਰ’ ਨੂੰ ਵਾਜਾਂ ਮਾਰਦੇ ਹਾਂ। ਮੇਰੀ ਜਾਚੇ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਸਗੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਪਿੱਠ ਦਿਖਾਉਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੀ ਹੈ। ‘ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਮਿਲਬੋ ਚਹੈ ਖੋਜ ਸ਼ਬਦ ਮਹਿ ਲੇਹ’ ਜਿਹਾ ਸਿੱਧਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁਕਮ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਅਸੀਂ ‘ਸਰੀਰਕ ਰੂਪ’ ਨੂੰ ਫਿਰ ਮੁੜ ਆਉਣ ਲਈ ਅਰਜ਼ੋਈਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਵਰਗਾ ਅਗਿਆਨੀਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ।

ਵਰਤਮਾਨ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸਦਾਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਉਹ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮਾਈ ਭਾਈ, ਜਿਹੜੇ ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਥਾਂ ਡੇਰਵਾਦੀਆਂ ‘ਦਰਸ਼ਨ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ’ ਬਣਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਲਈ ਇਸਲਾਮੀ ਤਵਾਰੀਖ ਦਾ ਇੱਕ ਵਾਕਿਆ ਲਿਖਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਸਾਹਿਬ ਮਦੀਨੇ ਵਿਖੇ ਨਿਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਸ਼ਰਧਾਂਲੂ ਅਰਬ ਦੇ ਕਿਸੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਇਲਾਕੇ ਤੋਂ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਤੁਰ ਪਏ। ਪੈਦਲ ਚਲਦਿਆਂ ਕਈ ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਦੀਨੇ ਪਹੁੰਚੇ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਨਬੀ ਜੀ ਫੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੜੀ ਆਜਜ਼ੀ ਨਾਲ਼ ਮੁਹੰਮਦ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਬੀਬੀ ਆਇਸ਼ਾ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੇ ਪਿਆਰੇ ਨਬੀ ਦੇ ਚਿਹਨ-ਚੱਕਰ ਜਾਂ ਚਿਹਰੇ ਮੁਹਰੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਕਰੋਂ ਤਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਧੀਰਜ ਆ ਜਾਏ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੂਰਤ ਦਿਲ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਵਸਾ ਲਈਏ । ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਬੀਬੀ ਆਇਸ਼ਾ ਬੜੇ ਅਦਬ ‘ਚ ਆ ਕੇ ਬੋਲੇ, ‘ਪਾਕ ਨਬੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਮੋਹਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਉਚਾਰੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਵਰਗਾ ਹੀ ਸੀ, ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੂਰਤ ਆਇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ !!!” ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਸਲਾਮੀ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਜੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਛਾਪਣ ਜਾਂ ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਸਖਤ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ। ਨਾ ਹੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਭਰਾ ਆਪਣੇ ਨਬੀ ਨੂੰ ‘ਮੁੜ ਫੇਰਾ ਪਾ ਜਾਣ’ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅਵਾਜ਼ਾਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ ‘ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਸਰੀਰਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੀ ਸਿੱਕ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਸਮਝਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ।

‘ਚਾਰ ਚੱਕ ਤਾਰਨਹਾਰੇ’ ਬਾਬਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਮਨਾਉਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਆਪਾਂ ਜੇ ਅੰਤਰ-ਆਤਮੇ ਝਾਤੀ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸ਼ਰਮਿੰਦਗੀ ਆਵੇਗੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾ ਨੂੰ ਕਿਸ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆਂ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਆਉਣ ਲਈ ਸੱਦ ਰਹੇ ਹਾਂ? ਮੰਨ ਲਉ, ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖ ਜੇ ਕੋਈ ਕਲਾ ਵਰਤਾ ਵੀ ਦੇਵੇ ਕਿ ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਸਰੀਰਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਸੋਚੋ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦੇ ‘ਲੱਛਣ’ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿਵੇਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੇਖਕੇ ਕਿਤਨੀਂ ਹੈਰਾਨੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਜਿਹਨਾਂ ਕਰਮ-ਕਾਂਡਾਂ, ਪਖੰਡਾਂ, ਥੋਥੀਆਂ ਰਵਾਇਤਾਂ, ਮਿੱਥਾਂ ਮਨੌਤਾਂ, ਸੁੱਚਾਂ-ਭਿੱਟਾਂ, ਊਚ ਨੀਚ ਦੇ ਬਰਖਿਲਾਫ ਉਹ ਇਸਲਾਮ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਮੱਤ ਦੇ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਏ। ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੇ ਅਪਣਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਰਮ-ਕਾਂਡੀ ਆਰਤੀ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਗਨਨਾਥ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ‘ਗਗਨ ਮੈ ਥਾਲੁ ਰਵਿ ਚੰਦੁ ਦੀਪਕ ਬਨੇ’ ਦੀ ਸੋਝੀ ਕਰਵਾਈ ਸੀ, ਅੱਜ ਉਹੀ ਕੁੱਝ ‘ਸਿੱਖ ਪੁਜਾਰੀ’ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਮੁਖਾਰਬਿੰਦ ਤੋਂ ‘ਉਜਲੁ ਕੈਹਾ ਚਿਲਕਣਾ ਘੋਟਿਮ ਕਾਲੜੀ ਮਸੁ॥’ ਵਾਲ਼ਾ ਸ਼ਬਦ, ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਸੁਣ ਕੇ ਸੱਜਣ ‘ਠੱਗ’ ਸੱਚੇ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ‘ਸੱਜਣ’ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ‘ਠੱਗਪੁਣਾ’ ਦੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਮਾਡਰਨ ਰਾਗੀਆਂ ਵਲੋਂ ਮਧੁਰ ਧੁਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ ਹੋਇਆ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਨਹੀਂ, ਕਈ ਕਈ ਵਾਰ ਝੂਮ ਝੂਮ ਕੇ ਸੁਣਿਆਂ ਹੈ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਸਾਡੇ ‘ਚੋਂ ਠੱਗਾਂ ਵਾਲ਼ੀ ਕਰਤੂਤ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀ!

ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਸਾਹਵੇਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰੇ ਨਿਮਾਣੇ ਤੇ ਨਿਤਾਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ‘ਨੀਚ’ ਕਹਿ ਕੇ ਦੁਰਕਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਦਇਆਲੂ ਕ੍ਰਿਪਾਲੂ ਦਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ‘ਨੀਚਾ ਅੰਦਰਿ ਨੀਚ ਜਾਤਿ ਨੀਚੀ ਹੂ ਅਤਿ ਨੀਚੁ॥ ਨਾਨਕੁ ਤਿਨ ਕੈ ਸੰਗਿ ਸਾਥਿ ਵਡਿਆ ਸਿਉ ਕਿਆ ਰੀਸ॥’ ਆਖਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਲ਼ ਨਾਲ਼ ਲਾਇਆ ਸੀ।---ਤੇ ਅੱਜ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਆ ਕੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਜਾਤਾਂ–ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦੇ ਅਲੱਗ ਅਲੱਗ ਬਣੇ ਹੋਏ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਖੁਸ਼ ਹੋਣਗੇ? ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ, ਅਸੀਂ ‘ਆਏ ਹੋਏ’ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨਾਲ਼ ਰਬਾਬੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕਿਸੇ ‘ਮਰਦਾਨੇ’ ਨੂੰ ਨਾਲ਼ ਨਹੀਂ ਤੁਰਨ ਦੇਣਾ! ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਡੇ ‘ਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ‘ਉੱਚੀ ਸੁਸਾਇਟੀ’ ਨਾਲ਼ ਸਬੰਧ ਰੱਖਣ ਵਾਲ਼ੇ ਗੁਰੂਕੇ ਸਿੱਖ, ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਹਿ ਦੇਣਗੇ-

“ਜੀ ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ, ਕੋਈ ‘ਸਟੇਟਸ’ ਵਾਲ਼ਾ ਸਾਜੀ ਨਾਲ਼ ਲੈ ਲਉ! ਅਹਿ ਮਰਦਾਨਾ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ਼ ‘ਜਚਦਾ’ ਨਹੀਂ ਹੈਗਾ!”

ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ‘ਮੂਲ-ਮੰਤਰ’ ਕਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਹੈ? ਦੇ ‘ਸਵਾਲ’ ਤੇ ਲੜ ਝਗੜ ਰਹੇ ‘ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ’ ਨੂੰ, ਜੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆ ਕੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਦੱਸ ਦੇਣ ਕਿ ਭਾਈ ਸਿੱਖੋ ਮੂਲ-ਮੰਤਰ ‘ਗੁਰ-ਪ੍ਰਸਾਦਿ’ ਤੱਕ ਹੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਮੂਲ-ਮੰਤਰ ਨੂੰ ‘ਨਾਨਕ ਹੋਸੀ ਭਿ ਸਚ’ ਤੱਕ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਨੇ ਉੱਚੀ –ੳੱਚੀ ਰੌਲ਼ਾ ਪਾ ਕੇ, ਬਾਬਾ ਜੀ ਦਾ ਹੁਕਮ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦੇਣਾ ਹੈ- “ਸਾਡੇ ‘ਮਹਾਂ-ਪੁਰਖ’ ------ਸਾਡੇ ਸੰਤ ਮਹਾਰਾਜ ‘ਹੋਸੀ ਭਿ ਸਚ’ ਤੱਕ ‘ਫੁਰਮਾ’ ਗਏ ਹਨ –ਜੋ ਮਰਜ਼ੀ ਹੋ ਜਾਏ, ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਸੰਤਾਂ’ ਦਾ ਹੁਕਮ ਮੰਨਦਿਆਂ ‘ਪੂਰਾ’ ਮੂਲ-ਮੰਤਰ ਹੀ ਪੜ੍ਹਾਂਗੇ!” ਦਰਅਸਲ ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਵਲੋਂ ਮੁੜ ਫੇਰਾ ਮਾਰਨ ‘ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਜਾਏਗਾ !

ਜ਼ਰਾ ਸੋਚੀਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਲਿਕ ਭਾਗੋ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਅੰਨ-ਜਲ ਤਾਂ ਹਰਗਿਜ਼ ਨਹੀਂ ਛਕਣਾ! ਸੋ, ਉਹ ਭਾਲ਼ ਕਰਨਗੇ ਆਪਣੇ ਕਿਰਤੀ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਲਾਲੋ ਦੀ !---ਐਸ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਲਾਲੋ?---ਮੰਨ ਲਉ, ਸਰਬ ਕਲਾ ਸਮਰੱਥ ਦਾਤਾਰ ਜੀ ਨੇ, ਜੇ ਕਿਸੇ ਭਾਈ ਲਾਲੋ ਦੀ ਭਾਲ਼ ਕਰ ਹੀ ਲਈ, ਤਾਂ ਆਪਣੀਂ ਅੰਨੀਂ ਕਮਾਈ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਚੈੱਕ ਦੇ ਕੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ‘ਸਿਰਮੌਰ ਸਿੱਖ’ ਸਦਾਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਮਲਿਕ ਭਾਗੋਆਂ ਨੇ, ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਭਾਈ ਲਾਲੋ ਦੇ ਘਰ ਨਹੀਂ ਜੇ ਜਾਣ ਦੇਣਾ! ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਮਾਡਰਨ ਮਲਿਕ ਭਾਗੋਆਂ’ ਨੇ ਦਲੀਲਾਂ ਦੇ ਦੇ ਕੇ ਇਹ ਸਿੱਧ ਕਰ ਦੇਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਗਦ ਗੁਰੂ ਜੀ, ਅਸੀਂ ਹੀ ਤੇਰੇ ‘ਸੱਚੇ ਸਿੱਖ’ ਹਾਂ। ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਭੱਦਰ ਪੁਰਸ਼ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਦੀ ਆਪਣੀ ‘ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ’ ਵੀ ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਅੱਗੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ‘ ਸਰਬੋਤਮ’ ਹੋਣ ਦੀ ਦੁਹਾਈ ਦੇਣਗੇ!

ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਤਾਂ ਪਾਪ ਕੰਬ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਸਰੀਰਕ ਜਾਮੇ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹੋਏ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਸਾਡੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ‘ਤੇ ਪੈ ਜਾਏ, ਫਿਰ ਸਾਡਾ ਕੀ ‘ਹਸ਼ਰ’ ਹੋਵੇਗਾ ! ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਅਜਿਹੇ ਰੰਗਾ-ਰੰਗ ਮੇਲਿਆਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤਰੀਕੇ ਦੇਖ ਕੇ, ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰ ਜੀ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਲਾਲੋ ਨੂੰ ਮੁਖਾਤਿਬ ਹੋ ਕੇ ਵੈਰਾਗ-ਮਈ ਗਾਇਨ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਣ-

‘ਸਰਮੁ ਧਰਮੁ ਦੁਇ ਛਪਿ ਖਲੋਏ ਕੂੜੁ ਫਿਰੈ ਪਰਧਾਨੁ ਵੇ ਲਾਲੋ॥’

ਇਹ ਸੋਚਦਿਆਂ ਹੋਰ ਵੀ ਖੌਫ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ-ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਚਿਤਵਨੀਆਂ ਦੇਣਗੇ? ਆਪੇ ਹੀ ਕਿਆਸ ਲਾਈਏ ਕਿ ਉਹ ‘ਨਾਮੁ ਬੀਜੁ ਸੰਤੋਖੁ ਸੁਹਾਗਾ ਰਖੁ ਗਰੀਬੀ ਵੇਸੁ॥’ ਵਾਲ਼ੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਹੁਣ ਕਿਹੜੇ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਗਾਉਣਗੇ? ਅਜੋਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਭੰਗੜ-ਖਾਨਾ, ਨੱਚ-ਨਚੱਈਆ, ਟੱਪ-ਟਪੱਈਆ ਤੱਕ ਕੇ, ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਸੋਚਣਗੇ ਕਿ ਮੈਂ ਤਾਂ ਲੰਕਾ ਦੇ ਰਾਜੇ ਸ਼ਿਵ ਨਾਭ ਦੀਆਂ ਭੇਜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਨ੍ਰਤਕੀਆਂ ਨੂੰ ‘ਗਾਛਹੁ ਪੁਤ੍ਰੀ ਰਾਜ ਕੁਆਰ॥ ਨਾਮੁ ਭਣਹੁ ਸਚੁ ਦੋਤੁ ਸਵਾਰਿ॥’ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੇ ਨੱਚਣੋਂ ਵਰਜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੁਣਦਿਆਂ ਸਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣਾ ਨਾਚ’ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ! ਫੇਰ ਇੱਥੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਵੀ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ‘ਹੋਛੇ ਮਦੁ’ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਵਰਤੋਂ ਵੇਖਦਿਆਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਹੈਰਾਨ-ਕੁੰਨ ਹੁੰਦਿਆਂ ਸ਼ਾਇਦ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਹੀ ਲੈਣ –“ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਿਆਂ, ਭਲਾ ਇਹ ਸਿੱਖ ਘਰਾਣਿਆਂ ਦੇ ਹੀ ਵਿਆਹ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ?”

ਇਹ ਵੀ ਮੁਮਕਿਨ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰਕ ਜਾਮੇ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਆਪਣੇ ਨਾਂ ਤੇ ਚੱਲਦੇ ਸਕੂਲ ਕਾਲਜ, ਹਸਪਤਾਲ, ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਵਿਉਪਾਰਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੇਖ ਕੇ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੁੱਛ-ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਭੇਜ ਦੇਣ! ‘ਅੰਦਰਲੀ ਰਿਪੋਰਟ’ ਸੁਣ ਕੇ ਗੁਰੂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਭਲਾ ਕਿਤਨੇ ਕੁ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਣਗੇ? ਉਹ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਕਹਿਣਗੇ-“ਭਾਈ, ਜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੰਮ ‘ਮਲਿਕ ਭਾਗੋਆਂ’ ਵਾਲ਼ੇ ਹੀ ਕਰਨੇ ਹਨ ਤਾਂ ਆਹ ਬਾਹਰ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਦੇ ਫੱਟੇ ਕਾਹਨੂੰ ਟੰਗੇ ਹੋਏ ਹਨ? ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ‘ਗਾਡੀ ਰਾਹ’ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਲ਼ੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਗੁਰਬਾਣੀਂ ਦੀਆਂ ਥਾਂ ਥਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਲੜੀਆਂ ਤੇ ‘ਕੋਤਰੀਆਂ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸੋਚਣਗੇ ਕਿ – “ਪੜਿ ਪੜਿ ਗਡੀ ਲਦੀਅਹਿ” ਵਾਲ਼ੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੋਲ਼ੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ ਪੜ੍ਹਿਆ ਤੇ ਗਾਇਆ ਈ ਹੈ-ਵਿਚਾਰਿਆ ਭੋਰਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦਾ! ਸਰੀਰਕ ਲੋੜਾਂ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮੂਹਰੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲ਼ੇ ਮੂੰਹੋਂ ‘ਹੁਣਿ ਲਾਵਹੁ ਭੋਗੁ ਹਰਿ ਰਾਏ’ ਵਾਲ਼ੀ ਤੁਕ ਸੁਣ ਕੇ, ਗੁਰੂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ, ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ‘ਤੇ ਤਰਸ ਹੀ ਖਾਣਗੇ!

ਗੁਰ-ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਤਿਲਾਂਜਲੀ ਦੇ ਕੇ ਮਨ-ਮਰਜ਼ੀਆਂ ਕਰ ਰਹੇ, ਅੰਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ਾਂ ਵਿੱ ਜਕੜੇ ਹੋਏ, ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਥਾਂ ‘ਦੇਹੀ’ ਨੂੰ ਪੂਜਦੇ, ਸਿਰਫ ਬਾਹਰੀ ਦਿਖਾਵੇ ਦੀ ਸਿੱਖੀ ਧਾਰਨ ਕਰੀ ਫਿਰਦੇ, ‘ਇੱਕ ਪੰਥ’ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਮਚਾ ਰਹੇ, ਸਿਦਕ ਤੇ ਸਿਰੜ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ ਜਾ ਰਹੇ ਅਤੇ ਨਾਮ-ਸਿਮਰਨ ਤੋਂ ਟੁੱਟ ਚੁੱਕੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ‘ਜ਼ਾਹਰ ਪੀਰ ਜਗਤ ਗੁਰ ਬਾਬਾ ਜੀ’ ਜ਼ਰੂਰ ਪੁੱਛਣਗੇ-

“ਭਾਈ ਸਿੱਖੋ, ਆਹ ਕੁੱਝ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਉੱਚੀ ਉੱਚੀ ਗੀਤ ਗਾ ਰਹੇ ਸੀ ਕਿ- ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਆ ਜਾ!”







http://www.khalsanews.org/newspics/... Nov 13 Satguru Nanak aaja - TS Dupalpuri.htm
 

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮੂਲ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਹੀ ਚੜ੍ਹਤ ਬਰਕਰਾਰ! ਇਸ ਮੁੱਦੇ `ਤੇ ਤੀਜਾ ਸੈਮੀਨਾਰ ਫਰਿਜ਼ਨੋ `ਚ ਹੋਇਆ ਬੇਹੱਦ ਸਫਲ!!

ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼਼ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਹੁੰਗਾਰਾ

ਸੈਨਹੋਜ਼ੇ (ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ਦੁਪਾਲਪੁਰ) - ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਪਹਿਚਾਣ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੂਲ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਮੁੜ ਬਹਾਲੀ `ਤੇ ਡਟ ਕੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ‘ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਏਜੰਟ` ਢਾਈ ਟੋਟਰੂ ਜਾਂ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਤੋਂ ਬਾਗ਼ੀ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਹਿ - ਕਹਿ ਕੇ ਭੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਤਲਬ ਕਰਨ` ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰੰਤੂ ਲਗਭਗ ਅੱਸੀਆਂ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪੰਥ ਪ੍ਰਵਾਣਤ ਰਹਿਤ ਮਰਿਯਾਦਾ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਮੋੜੀ ਬੈਠੇ ਅਤੇ ਸੰਨ 2003 ਵਿੱਚ ਪੰਥਕ ਜੁਗਤਿ ਅਨੁਸਾਰ ਲਾਗੂ ਹੋਏ ਅਸਲ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦਾ ਸੱਤ ਸਾਲ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਸਾਧ ਬਾਬਿਆਂ ਉੱਤੇ ਉਪਰੋਕਤ ਲੇਬਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਚਿਪਕਾਏ ਗਏ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਤਲਬ ਕੀਤਾ ਗਿਆ?

ਇਹ ਰੋਹ ਭਰੇ ਸਵਾਲ ਨਿਧੜਕ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਭਾਈ ਪੰਥਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਫਰਿਜ਼ਨੋ ਵਿਖੇ ਜੁੜੇ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਉਠਾਏ, ਜਿਥੇ ਕਿ ਬੀਤੇ 9 ਨਵੰਬਰ ਦਿਨ ਸ਼ਨਿਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਮੂਲ਼ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਮੁੜ ਬਹਾਲੀ ਬਾਬਤ ਸੈਮੀਨਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਬਾਲਟੀਮੋਰ ਅਤੇ ਸਿਆਟਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸੇ ਵਿਸ਼ੇ `ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਤੀਸਰਾ ਸੈਮੀਨਾਰ ਵੀ ਸਮੂਹ ਪੰਥਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਿੱਖ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਭਰਵੇਂ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਵਰਲਡ ਸਿੱਖ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ।

ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ 3 ਵਜੇ ਸਟੇਜ ਸਕੱਤਰ (ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਫਰਿਜਨੋ) ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਨੇ ਸੰਕੋਚਵੇਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਕੇ ਪਹਿਲੇ ਬੁਲਾਰੇ ਡਾ. ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਬਰਸਾਲ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਭਰਦੇ ਗਏ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦੀਵਾਨ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਕੁ ਘੰਟੇ ਚੱਲੇ ਇਸ ਸੰਜ਼ੀਦਾ ਮਾਹੌਲ ਵਾਲੇ ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਹੋਠੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਮਰੀਕਨ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਮੂਲ਼ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ `ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਮੂਹ ਸਿੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ, ਉਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਏ. ਜੀ. ਪੀ. ਸੀ. ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸਾਰੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਕੈਲੰਡਰ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪੁਰਬ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਡਾ. ਪ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬੜੇ ਦਰਦ ਭਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸੰਨ 2010 ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਕੈਲੰਡਰ ਨੂੰ ‘ਸੋਧਣ` ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਸ. ਮੱਕੜ ਨੂੰ ਫੋਨ `ਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਹੋਏ ਇਸ ਪੰਥਕ ਕੈਲੰਡਰ ਨਾਲ ਕੋਈ ਛੇੜਛਾੜ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਆਪਣੀ ਬੇਬਸੀ ਦੱਸਦਿਆਂ ਸ. ਮੱਕੜ ਨੇ ਉੱਪ ਮੁੱਖ-ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਦਾ ਨਾਂ ਲੈ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰੋ, ਮੇਰੇ ਹੱਥ-ਵੱਸ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।

ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਅਲਾਇੰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਈ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾਖਾ ਨੇ ਰੋਹ ਭਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੇ ਕੌਮੀ ਮਸਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਿਪਰਵਾਦੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀ ਘਿਨਾਉਣੀ ਦਖਲ-ਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਿਪਰ ਤਾਕਤਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਠੋਕੇ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ `ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਭੂਗੋਲ, ਖਗੋਲ ਅਤੇ ਅੰਕ-ਗਣਿਤ ਦੇ ਮਾਹਰ ਭਾਈ ਸਰਵਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ ਨੇ ‘ਸਲਾਈਡ-ਸ਼ੋਅ` ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਸੂਰਜੀ-ਚੰਦਰਮਾ ਕੈਲੰਡਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਸਲ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਬਣਤਰ ਦੇ ਅਤਿ-ਮਹੀਨ ਨੁਕਤਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਸਹਿਤ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਥੇਦਾਰ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬਿਆਨ ਬਦਲਣ ਵਾਲੇ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿਪਸ ਦਿਖਾ ਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਅਖੰਡ ਕੀਰਤਨੀ ਜਥਾ ਯੂ. ਕੇ. ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਈ ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪੁਰੇਵਾਲ ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ ਵਲੋਂ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਲਿਖਤੀ ਸੁਨੇਹਾ ਵੀ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸੁਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਖੰਡ ਕੀਰਤਨੀ ਜਥੇ ਦੀਆਂ 20 ਯੂਰਪੀ ਇਕਾਈਆਂ ਵਲੋਂ ਅਸਲ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਹੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਅਹਿਦ ਬਿਆਨਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉੱਘੇ ਸਿੱਖ ਸਕਾਲਰ ਭਾਈ ਅਸ਼ੋਕ ਸਿੰਘ ਬਾਗੜੀਆ ਵਲੋਂ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਸਿੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਵਾਲਾ ਪੱਤਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹਿਆ ਗਿਆ। ਰੇਡੀਓ ‘ਦਿਲ ਆਪਨਾ ਪੰਜਾਬੀ` ਦੇ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪੱਤੜ ਅਤੇ ਸਾਥੀਆਂ ਵਲੋਂ ਸੰਨ 2014 ਲਈ ਨਵਾਂ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ `ਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ।

ਹੋਰਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ -

ਫਰਿਜਨੋ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ ਦੇ ਸਾਈਂਟਿਸਟ ਡਾ. ਗੁਰੂਮੇਲ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ, ਵਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੋਲਡੀ ਐਲ. ਏ(WSF), ਰੇਸ਼ਮ ਸਿੰਘ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਮਾਨ, ਪ੍ਰੋ. ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ, ਡਾ. ਨਵਨੀਤ ਸਿੰਘ ਫਰਿਜਨੋ (WSF), ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧਾਂਵਾਲੀਆ (ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਕਰਮਨ), ਸਿਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵਿਰਕ (ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਚਰਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਫਰਿਜਨੋ), ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਵਿਰਕ (ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਸੈਂਟਰਲ ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆ ਸਿੱਖ ਕੌਂਸਲ), ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ (ਸਿੱਖ ਸਕਾਲਰ), ਚਮਕੌਰ ਸਿੰਘ ਫਰਿਜ਼ਨੋ (ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ), ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਿਸ਼ਨਰੀ (ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਪ੍ਰਚਾਰ ਮਿਸ਼ਨ), ਹਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਰਾਊਕੇ (WSF ਸੈਨਹੋਜੇ), ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ (ਪ੍ਰਧਾਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਿੱਖ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ), ਸੁਦੇਸ਼ ਸਿੰਘ ਅਟਵਾਲ (ਵਾਈਸ ਪਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਗਦਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਗਰੁੱਪ), ਜਸਵੀਰ ਸਿੰਘ ਤੱਖਰ (ਸੀਨੀਅਰ ਵਾਈਸ ਪਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਬੇ-ਏਰੀਆ ਸਿੱਖ ਅਲਾਇਂਸ), ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੰਘੇੜਾ (ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਿੱਖ ਸਭਿਆਰਕ ਸੋਸਾਇਟੀ), ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਯੂਬਾ ਸਿਟੀ (ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸਰਕਲ ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆਂ), ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ(ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਲੌਡ੍ਹਾਈ) ਅਤੇ ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ। ਭਾਈ ਗੁਰਨੇਕ ਸਿੰਘ ਬਾਗੜੀ (WSF) ਅਤੇ ਬੀਬੀ ਕਮਲਜੀਤ ਕੌਰ ਲੈਥਰੋਪ (WSF) ਨੇ ਮਤੇ ਪੜ੍ਹੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਜਾਗਰੂਕ ਸਿੱਖ ਸਭਾ-ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਮੂਲ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਨੂੰ ਅਪਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਮਤੇ ਰਾਹੀਂ ਭਾਈ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੰਦਗੜ੍ਹ ਜਥੇਦਾਰ ਤਖਤ ਸ੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਭਰਵੀਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਦਿਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ ਉਹ ਮੂਲ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਮੁੜ ਬਹਾਲੀ ਵਾਸਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰੋਲ ਅਦਾ ਕਰਨ।

ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਤੇ ਰਾਹੀਂ ਦੇਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਮੂਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਹਾਰਦਿਕ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ ਉਹ ਸੌੜੇ ਸਿਆਸੀ ਹਿਤਾਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਇਸ ਕੌਮੀ ਕਾਜ਼ `ਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਕੈਲੰਡਰ ਸਬੰਧੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭੇਜਣ। ਹਾਜ਼ਰ ਸੰਗਤਾਂ ਨੇ ਬਾਹਾਂ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਕਰਕੇ ਜੋਸ਼਼ `ਚ ‘ਬੋਲੇ ਸੋ ਨਿਹਾਲ` ਦੇ ਜੈਕਾਰੇ ਗਜਾਉਂਦਿਆਂ ਮਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ਵਰਲਡ ਸਿੱਖ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੇਖਾ , ਗੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਟਵਾਲ,ਬਾਵਾ ਸਿੰਘ ਲੈਥਰੌਪ ,ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਐਲ ਏ,ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਾਹੋਵਾਲ,ਜਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਐਲ ਏ,ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਮਾਣਕਰਾਏ, ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸਾਥੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਟਾਲ ਵੀ ਲਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਭੇਟਾ ਰਹਿਤ ਸੀ. ਡੀਆਂ, ਡੀ. ਵੀ. ਡੀ., ਗੁਰਮਤਿ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਵਰ੍ਹੇ ਦਾ ਮੂਲ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵੀ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ `ਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਫਰਿਜ਼ਨੋ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਇਸ ਕੌਮੀ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਬਾਖੂਬੀ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜ੍ਹਨ ਲਈ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ ਭਰਵੀਂ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।

http://www.khalsanews.org/newspics/2013/11 Nov 2013/13 Nov 13/13 Nov 13 Fresno NkCal seminar.htm
 

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
Presenters, Participants and Attendees
 

Attachments

  • Fresno NkCal seminar4.jpg
    Fresno NkCal seminar4.jpg
    57.3 KB · Reads: 203

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
More photos of participants in the conference
 

Attachments

  • Fresno NkCal seminar1.jpg
    Fresno NkCal seminar1.jpg
    38.9 KB · Reads: 154
  • Fresno NkCal seminar2.jpg
    Fresno NkCal seminar2.jpg
    42.1 KB · Reads: 146
  • Fresno NkCal seminar3.jpg
    Fresno NkCal seminar3.jpg
    32 KB · Reads: 172

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
Perspectives

ਠਸ਼ਗਨੂ

ਵਿਆਹ-ਸਮਾਗਮ ਦੇ ਪੰਡਾਲ ’ਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਿਆਂ ਉਸਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਮਾਪਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਗਨ ਦੇ 1100 ਰੁਪੈ ਵਾਲੇ ਲਿਫਾਫੇ ਨੂੰ ਜੇਬ ’ਚ ਹੱਥ ਪਾ ਕੇ ਟੋਹਿਆ। ਵਿਆਹ ’ਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਗਾਣਿਆਂ ਦੀ ਤਰਜ਼ ’ਤੇ ਨੱਚਦੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਉੱਤੋਂ ਜੋ ਲੋਕ ਨੋਟ ਵਾਰ ਕੇ ਸੁੱਟ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਨਾਂ ਵਿਚ ਲਾੜਾ ਖੁਦ, ਉਸਦੇ ਭਰਾ, ਪਿਤਾ, ਚਾਚੇ ਤੇ ਹੋਰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ਕਿ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਲੋਰ ’ਚ ਲਾੜਾ ਜਾਂ ਉਸਦਾ ਪਿਓ ਸ਼ਗਨ ਵਾਲੇ ਲਿਫਾਫਿਆਂ ’ਚੋਂ ਵੀ ਨੋਟ ਕੱਢ ਕੇ ਲੁਟਾ ਰਹੇ ਸਨ।

ਉਹ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਟਿਕ-ਟਿਕੀ ਲਾ ਕੇ ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਤੱਕਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ’ਚ ਪਾਏ ਲਿਫਾਫੇ ’ਚੋਂ 1100 ਰੁਪੈ ਕੱਢੇ ਤੇ ਖਾਲੀ ਲਿਫਾਫਾ ਲਾੜੇ ਵੱਲੋਂ ਸੁੱਟੇ ਜਾ ਰਹੇ ਲਿਫਾਫਿਆਂ ’ਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਸ਼ਗਨ ਦੀ ਰਕਮ ਲਾੜੇ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਇ, ਬਰਾਤੀਆਂ ਦੀ ਜੂਠ ਚੁੱਕ ਰਹੇ ਮਾਸੂਮ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਵੰਡਣੀ ਮੁਨਾਸਿਬ ਸਮਝੀ, ਤੇ ਸਮਾਗਮ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘਰ ਜਾਂਦਿਆਂ ਉਹ ਖੁਦ ਨੂੰ ਹਲਕਾ-ਹਲਕਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ

ਸਾਥੀਓ, ਜੇਕਰ ਸਮਾਜ ’ਚ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ’ਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਪਰੋਸਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ, ਨਾਟਕਾਂ, ਗੀਤਾਂ ਅਤੇ ਗਾਇਕਾਂ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਮੁਹੱਲਾ ਵਾਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਮਾਗਮ ’ਚ ਬਿਨਾਂ ਬੁਲਾਏ ਪੁੱਜੇ ਸਿਆਸੀ ਲੀਡਰ ਦਾ ਭਾਸ਼ਨ ਸੁਣ ਕੇ ਸਾਰੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ, ਪਰ ਕੋਈ ਬੋਲਣ ਦੀ ਜ਼ੁਰਅੱਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰ ਰਿਹਾ।

ਅਖੀਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕੇਹਰ ਅਮਲੀ ਨੇ ਹੋਂਸਲਾ ਕਰਕੇ ਮਾਈਕ ਫੜਿਆ ਤੇ ਬੋਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ’ਚ ‘ਓ ਦੇਖੋ ਸੜਕਾਂ ’ਤੇ ਅੱਗ ਤੁਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. . . .’ ਆਦਿਕ ਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਗਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨਾ ਦੇਣ ਤਾਂ ਅਸ਼ਲੀਲ ਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਗਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸਬਕ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ, ਤੁਸੀਂ ਫਿਲਮਾਂ ਤੇ ਨਾਟਕਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਪਰੋਸਣ ਵਾਲੇ ਗਾਇਕਾਂ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚੰਗਾ ਗਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬਣਦਾ ਸਨਮਾਨ ਦੇਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰੋ, ਫਿਰ ਦੇਖੋ ਕਿਵੇਂ ਇਨਕਲਾਬ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਂਵੇ ਲੀਡਰ ਤਾਂ ਉਥੋਂ ਹੋਲੀ ਜਿਹੀ ਖਿਸਕਦਾ ਬਣਿਆ ਪਰ ਅਮਲੀ ਦੀਆਂ ਖਰੀਆਂ-ਖਰੀਆਂ ਸੁਣ ਕੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ।

ਗੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੋਟਕਪੂਰਾ
ਮੋਬਾ: 98728-10153
 

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
"ਅੰਗ" ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ
-: ਦਲੇਰ ਸਿੰਘ ਜੋਸ਼ 98881 51686

ਗੁਰਬਾਣੀ ਰਤਨਾ ਰਤਨ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਇਕ ਅਥਾਹ ਸਮੁੰਦਰ ਹੈ, ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਇਹ ਕੀਮਤੀ ਦਾਤ ਉਸ ਨੂੰ ਹੀ ਪਰਾਪਤ ਹੋਣੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਡੂੰਗੇ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਉਤਰਨਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੇ ਸਿਰਫ ਕਿਨਾਰੇ ਦੀ ਹੀ ਸੈਰ ਕਰਨੀ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਘੋਗੇ ਸਿਪੀਆਂ ਹੀ ਮਿਲਨ ਗੀਆਂ। ਫੁਲ ਦੀ ਸੁਗੰਧੀ ਫੁਲ ਦੇ ਕੋਲ ਹੀ ਜਾਇਆ ਪਰਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਅੱਗ ਦਾ ਨਿੱਘ ਅੱਗ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਇਆਂ ਹੀ ਮਿਲੇਗਾ। ਪਹਾੜਾਂ ਦੀ ਠੰਡਕ ਕਿਸੇ ਹਿਲ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਹੀ ਜਾਇਆਂ ਮਿਲਨੀ ਹੈ। ਗਿਆਨ ਦੀ ਸੋਝੀ ਗਿਆਨ ਦੇ ਘੱਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਿਆਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣੀ ਹੈ। ਦਰਗਾਹੀ ਫਰੁਮਾਨ ਭੀ ਹਾਜਰ ਹੈ।

ਡਿਠੈ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਜਿਚਰੁ ਸਬਦਿ ਨ ਕਰੇ ਵੀਚਾਰੁ॥ ਪੰਨਾ 594॥

ਇਸ ਕਰਕੇ ਜਿਤਨਾ ਭੀ ਬਾਣੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜਿਆ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਿਆਂ ਜਾਵੇ ਉਤਨੀ ਹੀ ਸਾਡੀ ਬਾਣੀ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ ਬਣੇਗੀ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਗੁਝੇ ਭੇਤ ਮਨੁਖ ਨੂੰ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਆਵਨਗੇ। ਵਿਚਾਰ ਯੋਗ ਸ਼ਬਦ ਹੈ “ਅੰਗ”, ਜੋ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਬਹੁ ਆਰਥਕ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਇਕ ਤੋਂ ਵਧੀਕ ਅਰਥ ਪਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਦੇ ਕਰਤਾ ਭਾਈ ਕ੍ਹਾਨ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਜੀ ਨੇ ਅਰਥ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਪਹਿਲਾਂ ਮੈ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਉਹ ਸਾਂਝੇ ਕਰਾਂ।

ਚਿੰਨ ਕਰਣਾ, ਚਕਣਾ, ਪ੍ਰਵਿਰਤ ਕਰਣਾ (2) ਸਰੀਰ ਦੇਹ (3) ਹੱਥ ਪੇਰ ਸਿਰ ਆਦਿਕ ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਗ (4) ੳਪਾਯ ਯਤਨ (5) ਮਿਤ੍ਰ ਦੋਸਤ ਪਿਆਰਾ (6) ਪੱਖ ਸਹਾਇਤਾ (7) ਪੜਤਾਲ (8) ਹਿੰਦਸਾ ਅੰਕ। ਭਾਵ ਗਿਣਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰਖਣ ਵਾਲਾ ਅਰਥ ਇਥੋਂ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਖੋਜ ਕਰਨ ਤੇ ਪਰਾਪਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਅਰਥ।

ਗੁਰਬਾਣੀ ਅੰਦਰ ਆਏ ਕੁਝ ਅਸਥਾਨ ਜਿਥੇ ਸ਼ਬਦ ਅੰਗ ਦੀ ਵੱਖ ਵੱਖ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰੋ ਜੀ।

ਤਿਨ ਚੂਕੀ ਮੁਹਤਾਜੀ ਲੋਕਨ ਕੀ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਅੰਗ ਕਰਿ ਬੈਠਾ ਪਾਸਿ॥ ਵਾਰ ਗਾਉੜੀ॥ ਪੰਨਾ 305 ॥
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾ ਦੀ ਮੁਥਾਜੀ ਨਹੀ ਰਹਿੰਦੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਦੁਤੀਆ ਦੁਹ ਕਰਿ ਜਾਨੈ ਅੰਗ॥ ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਜੀ॥ ਗਾਉੜੀ॥ ਪੰਨਾ 343॥
ਰਮਤ ਰਾਮ ਸਿਉ ਲਾਗੋ ਰੰਗ॥ ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਤਬ ਨਿਰਮਲ ਅੰਗ॥ ਗਾਉੜੀ ਕਬੀਰ ਜੀਉ॥ ਪੰਨਾ 344॥
ਕਬੀਰ ਆਖਦਾ ਹੈ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦਿਆਂ ਕਰਦਿਆਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਬਣ ਜਾਦਾਂ ਹੈ ਤਦ ਸਾਰਾ ਸਰੀਰ ਪਵਿਤ੍ਰ ਹੋ ਜਾਦਾ ਹੈ।{ਦੇਹ ਜਾਂ ਸਰੀਰ}

ਸਗਲ ਸ਼੍ਰਿਸਟ ਕੋ ਧਣੀ ਕਹੀਜੈ ਜਨ ਕੋ ਅੰਗ ਨਿਰਾਰੋ॥ ਰਾਗ ਗੂਜਰੀ॥5॥ ਪੰਨਾ 498॥
ਹੇ ਮਾਲਕ ਪ੍ਰਭੂ ਤੂੰ ਅਪਣੇ ਸੇਵਕਾਂ ਦਾਂ ਅਨੋਖਾ ਹੀ ਪੱਖ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਅਚਰਜ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲਾ ਹੈ।

ਮੈ ਜਾਨਿਆ ਵਡਹੰਸ ਹੈ ਤਾ ਮੈ ਕੀਆ ਸੰਗ॥ ਜੇ ਜਾਣਾ ਬਗ ਬਪੁੜਾ ਤਾ ਜਨਮੁ ਨ ਦੇਦੀ ਅੰਗ॥ ਵਾਰ ਵਡਹੰਸ॥ ਪੰਨਾ 585 ॥
ਮੈ ਸਮਝਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵਡਾ ਸੰਤ ਹੈ, ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਮੈ ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਥ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਇਹ ਪਾਖੰਡੀ ਮਨੁਖ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੈ ਮੁਢ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਪਾਸ ਨਾ ਬੈਠਦੀ॥

ਜਾ ਕਾ ਅੰਗ ਦਇਆਲ ਪ੍ਰਭ, ਤਾ ਕੇ ਸਭ ਦਾਸ॥ ਬਿਲਾ:ਮ 5॥ ਪੰਨਾ 808॥
ਹੇ ਭਾਈ ਦਇਆ ਦਾ ਸੋਮਾ ਪ੍ਰਭੂ, ਜਿਸ ਮਨੁਖ ਦਾ ਪੱਖ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸੱਭ ਜੀਵ ਉਸਦੇ ਸੇਵਕ ਹੋ ਜਾਦੇਂ ਹਨ।

ਐ ਜਨਮੁ ਨ ਕਬਹੁ ਹਾਰਿ॥ ਨਾਨਕੁ ਕਾ ਅੰਗ ਕੀਆ ਕਰਤਾਰਿ॥ ਰਾਗ ਗੌਂਡ॥ ਪੰਨਾ 860॥
ਹੇ ਨਾਨਕ ਜਿਸ ਭੀ ਮਨੁਖ ਦਾ ਪੱਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਮਨੁਖ ਵਿਕਾਰਾ ਦੇ ਜੂਏ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾ ਜੀਵਣ ਕਦੇ ਨਹੀ ਗਵਾਦਾਂ।

ਮਗਨ ਭਇਓ ਪ੍ਰਿਅ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿਉ ਸੂਧ ਨ ਸਿਮਰਤ ਅੰਗ॥ਚਉਬੋਲੇ॥ ਪੰਨਾ 1364॥
ਜੇਹੜੇ ਜੀਵ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਮਗਨ ਮਸਤ ਹੋ ਜਾਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸੁਧ ਨਹੀ ਰਹਿੰਦੀ।

ਬੇ ਵਜੀਰ ਬਡੇ ਧੀਰ ਧਰਮ ਅੰਗ, ਅਲਖ ਅਗਮ, ਖੇਲਿ ਕੀਆ ਅਪਣੇ ਉਛਾਹਿ ਜੀੳ॥ ਸਵੈਯੇ॥ ਪੰਨਾ 1402॥
ਤੂ ਬੜਾ ਧੀਰਜ ਵਾਲਾ ਹੈ ਤੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀ ਤੂੰ ਧਰਮ ਸਰੂਪ ਹੈਅਲਖ ਤੇ ਅਗਮ ਹੈ, ਇਹ ਸਾਰਾ ਖੇਲ ਤੂੰ ਹੀ ਅਪਣੇ ਚਾਉ ਨਾਲ ਰਚਿਆ ਹੈ।

ਇਹ ਆਪ ਜੀ ਵੇਖਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅੰਗ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅਰਥ, ਪੱਖ, ਸਰੀਰ, ਸਾਥ, ਧਰਮ ਸਰੂਪ ਆਦਿ ਵੱਖ ਵੱਖ ਭਾਵ ਅਰਥਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਤਾ ਪੰਕਤੀ ਦੇ ਭਾਵ ਨੂੰ ਸਮਝ ਕੇ ਹੀ ਵਰਤਨਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਗਿਣਤੀ ਵਾਲਾ ਅਰਥ ਲਾਉਣਾ ਹੈ, ਸਰੀਰ ਵਾਲਾ, ਜਾਂ ਪੱਖ ਵਾਲਾ। ਸੋ, ਕਿਸੇ ਭੀ ਸਬਦ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਅਰਥ ਕਰਨੇ ਹਨ, ਉਸਦੇ ਪੂਰਨ ਰੂਪ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਝਣਾ ਪਵੇਗਾ।

http://www.khalsanews.org/newspics/2013/11 Nov 2013/13 Nov 13/13 Nov 13 Ang - DS Josh.htm
 

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
November 14, 2013 Canada
from htttp://khalsanews.org

http://www.khalsanews.org/articles/GS Sadhewalia/2013/14 Nov 13 Sikh Directory - GS Sadhewalia.htm

…ਅਕਲ ਦੇ ਪੱਕੇ ਵੈਰੀ ?
-: ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸੱਧੇਵਾਲੀਆ

ਆਹ ਹੁਣੇ ‘ਸਿੱਖ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ’ ਵਾਲਿਆਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨਾਲ ਮਖੌਲ ਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚੋਂ ਚਾਰ ਬੰਦੇ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਜਾਂ ਵਿਚਾਰਵਾਨ ਸਿੱਖਾਂ ਵਜੋਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ, ਮੌਨਟੇਕ ਸਿੰਘ, ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ!

ਇਹ ਇੰਝ ਕੁ ਦਾ ਚੁਟਕਲਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ, ਕਿ ਇੱਕ ਬੰਦਾ ਸਾਈਕਲ ‘ਤੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਅਗੇ ਡੰਡੇ ‘ਤੇ ਪਤਾ ਕੌਣ ਬੈਠਾ ਸੀ? ਅਖੇ ਊਠ!!!! ਇਹ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਣਾ ਕਿ ਊਠ ਅਗਲੇ ਡੰਡੇ ‘ਤੇ ਬੈਠਾ ਕਿਵੇਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਹਰਜ ਕੀ ਹੈ ਸੋਚ ਕੇ ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ, ਕਿ ਸਾਇਕਲ ਦੇ ਅੱਗੇ ਊਠ ਬੈਠਾ ਹੈ? ਤੇ ‘ਸਿੱਖ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ’ ਵਾਲਿਆਂ ਚਾਰ ‘ਊਠ’ ਸਾਇਕਲ ਦੇ ਅਗਲੇ ਡੰਡੇ ਬਿਠਾ ਕੇ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ‘ਹਾ ਹਾ ਹਾ ਹਾ’ ਕਰਾ ਛੱਡੀ ਹੈ। ਚਲੋ, ਇਸ ਗੱਲ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਕਿ ਚਾਰੇ ‘ਮਹਾਨ ਬੰਦਿਆਂ’ ਦੇ ਮਹਾਨ ਕੰਮ ਕੀ ਹਨ।

ਉਂਝ ‘ਸਿੱਖ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ’ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਕਈ ਮਹਾਨ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਗਏ ਹਨ। ਹਾਲੇ ਗਿਆਨੀ ਠਾਕੁਰ ਸਿੰਘ ਸੀ, ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ, ਢੱਡਰੀ ਵਾਲਾ, ਪਿਹੋਵੇ ਵਾਲਾ, ਧੰਨਵਤ ਸਿੰਘ, ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਵਾਲਾ, ਧੁੰਮਾ, ਮੱਕੜ, ਮਹਿਤਾ-ਚਾਵਲਾ! ਉਂਝ ਇਸ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ ਦਾ ਨਾਂ ਵੀ ਸਿੱਖ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ‘ਚਾਪਲੂਸ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ’ ਰੱਖ ਦਿੰਦੇ ਤਾਂ ਹਰਜ ਕੋਈ ਨਾ ਸੀ! ਕਿ ਸੀ?

ਅਜਿਹੇ ਚੁਟਕਲਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿਚ ਵਿਚਾਰਵਾਨ ਅਤੇ ਸਿਆਣੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਮੂਰਖਾਂ ਦਾ ਹੀ ਇਨਾ ਬੋਲ-ਬਾਲਾ ਹੈ, ਕਿ ਸਿਆਣੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਗੁੱਠੇ ਲਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇੱਕ ਤਗੜਾ ਸਿੱਖ ਬੈਠਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ‘ਫਾਈਬਰ ਕਿੰਗ’ ਕਹਿੰਦੇ ਸ੍ਰ. ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਪਾਨੀ, ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਜਸਟਿਸ ਸ੍ਰ. ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸੀ!

ਪਿੱਛੇ ਦੇਖੋ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਸਿਰਦਾਰ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ, ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ, ਪ੍ਰੋ. ਗੁਰਮੁੱਖ ਸਿੰਘ, ਸ੍ਰ. ਮਈਆ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਰੋਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ। ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਸਿਆਣੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਉਹ ਗਿਆ? ਆਹ ਹੁਣੇ ਸ੍ਰ. ਕਾਲਾ ਅਫਗਾਨਾ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ, ਪ੍ਰੋ. ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ, ਤੇ ਇਹੀ ਕੁਝ ਪ੍ਰੋ. ਧੂੰਦੇ ਨਾਲ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਸੀ। ਪ੍ਰੋ. ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਹਿੰਦੇ ਕਹਾਉਂਦੇ ਸੁਨੀਲ ਦੱਤ ਤੇ ਸੁਸ਼ੀਲ ਮੁਨੀ ਵਰਗੇ ਲਾ-ਜਾਵਬ ਕਰ ਕੇ ਦਿੱਲੀ ਮੋੜੇ, ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਮਿੱਟੀ ਘੱਟਾ ਜੋ ਮੂਰਖ ਟੋਲੇ ਉਡਾਇਆ? ਇਥੇ ਸਾਡੇ ਟਰੰਟੋ ਵਿਚ ਹੀ ਪ੍ਰੋ. ਉਦੇ ਸਿੰਘ ਹਨ, ਸਾਰਾ ਜੀਵਨ ਲੱਗਾ ਦਿੱਤਾ ਉਸ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ। ਉਸ ਦੀ ਇੱਕੋ ਤੜਫ ਸੀ, ਕਿ ਮੇਰੀ ਕੌਮ ਦੇ ਬੱਚੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪੜ ਜਾਣ ਤੇ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਬੇਸਮਿੰਟ, ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਬੇਸਮਿੰਟ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਰੂਹਾਂ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹਨ ਦਿੱਤਾ।



ਇਥੇ ਟੋਰੰਟੋ ਹੀ ਖਾਲਸਾ ਸਕੂਲ ਚਲਦੇ ਨੂੰ ਕਈ ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ। ਆਖਰੀ ਸਾਹਾਂ ‘ਤੇ ਸੀ, ਜਦ ਇਸ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਸ੍ਰ. ਰਿਪਸੋਧਕ ਸਿੰਘ ਆਏ। ਅੱਜ ਉਹ ਸਕੂਲ ਓਨਟੇਰੀੳੋ ਦੇ 2733 ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਪਹਿਲੇ-ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਫੀਸ ਬਾਕੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਘੱਟ, ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਹਸ਼ਰ ਕੀ ਹੋਇਆ, ਜਾਂ ਹੋ ਚਲਿਆ ਸੀ? ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਸ੍ਰ. ਰਿਪਸੋਧਕ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਸੂਝਵਾਨ ਬੰਦੇ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮਾਲਟਨ ਵਾਲੇ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ‘ਬਾਬਾ’ ਜੀ?? ਕੋਈ ਅਕਲ ਦਾ ਮੇਲ ਹੈ? ਇੱਕ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਦਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਦੂਜਾ ਖੋਹਲਦਾ, ਪਰ ਇੱਕ ਨੇ ਦਰ ਦਰ ਮੰਗ ਕੇ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਜਿੰਦਾ ਰੱਖਿਆ, ਦੂਜਾ ਹਾਉਕੇ ਜਿਹੇ ਲੈ ਕੇ ਹੀ ਬ੍ਰਹਮਗਿਆਨੀ? ਦੱਸੋ ਅਕਲ ਦੇ ਵੈਰੀ ਅਸੀਂ ਹੋਏ ਕਿ ਨਾ?

‘ਸੰਤ’ ਫਤਹਿ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ? ਸਾਰੇ ਸਿਆਣੇ ਬੰਦੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਗੁੱਠੇ ਲਾ ਛੱਡੇ, ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਭੀੜੀਆਂ ਪਿੰਟਾਂ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦੇ, ਤੇ ਉਸ ਮਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤ ਨੇ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਪਤਾ ਕੌਣ ਭੇਜਿਆ? ਆਪਣਾ ਡਰਾਈਵਰ ਕਿੱਕਰ ਸਿੰਘ!!! ਆਹ ਹੁਣੇ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿਚ ‘ਸੰਤ’ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪਰੀਵਾਰ ਵਿਛੋੜੇ ਵਾਲਾ ਭੇਜਿਆ, ਉਹ ਮਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ ਜੁੱਤੀ ਲਾਹ ਕੇ ਸੌਂਦਾ ਸੀ ਉਥੇ! ਐਨ ਪੂਰੇ ਟੌਹਰ ਨਾਲ!!

ਚਲੋ ਬਾਹਰ ਕਨੇਡਾ ਆ ਜੋ, ਜਿਹੜਾ ਅਸੀਂ ਇਥੇ ਕਈ ਚਿਰ ਪਾਰਲੀਮਿੰਟ ਭੇਜੀ ਰੱਖਿਆ, ਕਿ ਇਹ ਜੀ ਪੱਗ ਵਾਲਾ ਐਮ.ਪੀ. ਹੈ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਹਫਤੇ ਦੀਆਂ ਅਖਬਾਰਾਂ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ ਤੇ ਜਦ ਅਖਬਾਰਾਂ ਮੁੱਕ ਜਾਦੀਆਂ ਸਨ, ਤਾਂ ‘ਖਰਾਸ’ ਜੋੜ ਲੈਂਦਾ ਸੀ? ਬਾਹਰ ਸਮਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਵਿਚਾਰੇ ਕੋਲੇ! ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਭੋਗਾਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਣਾ ਹੁੰਦਾ? ਇੱਕ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਆਣਾ ਨੌਜਵਾਨ ਭੇਜਿਆ ਸੀ ਉਸ ਨੂੰ ‘ਖਾਲਿਸਾਤਾਨੀਆਂ’ ਅਜਿਹਾ ਗੇਆਂ ਦੇ ਔਜੜੇ ਰਾਹੇ ਪਾਇਆ, ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਅਕਲ ਚਲਣ ਹੀ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਰਹਿੰਦੀ ਕਸਰ ਉਨੀ ਕੱਢ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਹੜੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਸਮਾਧ ‘ਤੇ ਘੀਸੀਆਂ ਕਰਾਉਂਣ ਤੁਰ ਪਏ!! ਉਹ ਕੁੱਝ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਕਰਨ ਕੌਣ ਦੇਵੇ? ਫਰ, ਚਲੋ ਸ਼ੁਕਰ ਏ ਅਸੀਂ ਜਗਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਸਿਆਣੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਐਮ. ਪੀ.ਪੀ. ਬਣਾ ਕੇ ਕੁਝ ਧੋਣਾ ਧੋ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੇ ਪਰ ਅਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਚਲ ਲੈਣ ਦਈਏ।

ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਪਿੰਗਲਵਾੜਾ! ਵਾਹ! ਕਿਆ ਬਾਤਾਂ ਸਨ ਉਸ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੀਆਂ। ਉਸ ਜਿਹੜੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ? ਐਨਵਾਇਰਮਿੰਟ ‘ਤੇ ਜੋ ਉਹ ਬਜ਼ੁਰਗ ਕਈ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਚ ਗਿਆ, ਲਿਖ ਗਿਆ ਜਾਂ ਕਰ ਗਿਆ, ਸਾਥੋਂ ਤਾਂ ਹਾਲੇ ਵੀ ਸੋਚ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਤੇ ਉਸ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਨੇ ਜੋ ਹੱਥੀਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ? ਆਰਗੇਨਾਈਜਰ ਸੀ ਕਿਤੇ ਉਹ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤੈ ਕ੍ਰੋੜਾਂ ਦੇ ਬਜਟ ਵਾਲੀ ਸ਼੍ਰਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਲ ਵਿਚ ਪੈਸਾ ਕਿੰਨਾ ਦਿੰਦੀ ਸੀ? ਇੱਕ ਲੱਖ?????? ਨੰਗ ਜਿਹੇ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤੇ ਬਾਬੇ ਦੇਹ ਤੇਰੇ ਦੀ ਉਸ ਦੇ ਢੋਲ ਢਮੱਕੇ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਬਰਸੀਆਂ ਤੇ ਧੂੜਾਂ ਪੱਟੀ ਫਿਰਦੇ, ਪਰ ਕੌਣ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਅਜਿਹੇ ਮਹਾਂਪੁਰਖ ਨੂੰ?

ਕਹਿਰ ਦੇ ਬੰਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਪਰ…? ਮਦਰ ਟਰੇਸਾ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਜਾਣਦੀ, ਪਰ ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮੁਕਾਬਤਲਨ ਟਰੇਸਾ ਨੂੰ ਰੱਖ ਕੇ ਦੇਖੋ! ਦੁਨੀਆਂ ਅਪਣਾ ਪਿਤਲ ਵੀ ਵੇਚ ਗਈ, ਪਰ ਮੇਰੀਏ ਕੌਮੇ ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਅਪਣਾ ਸੋਨਾ ਵੀ ਨਾ ਵਿੱਕਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੂੰ ਵਿਚਾਰਵਾਨ ਅਤੇ ਸਮਝ ਵਾਲੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਫਟਕਣ ਦਿੱਤਾ! ਕਿ ਦਿੱਤਾ?

ਅਸੀਂ ਰਾਧਾ ਸਵਾਮੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿੰਦਦੇ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਹੀ ਗੁਣ ਲੈ ਲਈਏ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿਚ ਜਿਹੜਾ ਸਕਾਲਰ ਜਾਂ ਵਿਦਵਾਨ ਬੰਦਾ ਰਿਟਾਇਰ ਹੁੰਦਾ, ਉਹ ਚੁੱਕ ਲੈਂਦੇ। ਤਨਖਾਹ ਦਿੰਦੇ, ਘਰ ਤੇ ਨਾਲੇ ਕਾਰ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡੇਰੇ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖ ਲਓ ਆਰਗੇਨਾਈਜ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ! ਤੇ ਉਧਰ ਅਪਣੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਮੱਕੇ ਯਾਨੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ? ਢਿੱਢਲ ਤੇ ਨਿਕੰਮੇ ਬੰਦੇ ਰੱਖੇ, ਜਿਹੜੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਾਂਗ ਪੈਂਦੇ, ਜੇ ਉਥੇ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਹੋ ਜਾਏ। ਚਲੋ ਉਥੇ ਦੀ ਤਾਂ ਖਾਧੀ ਕੜ੍ਹੀ, ਇਧਰ ਬਾਹਰ ਦੇਖ ਲਓ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦਾ ਹਾਲ।

ਮੈਂ ਤੇ ਸ੍ਰ. ਤ੍ਰਿਲੋਕ ਸਿੰਘ ਹੁੰਦਲ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਬੈਠੇ ਚਾਹ ਪੀ ਰਹੇ ਸਾਂ। ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੜੀ ਆਈ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਲੰਗਰ ਵਾਲੀ ਥਾਲੀ ਉਥੇ ਲੈ ਕੇ ਬੈਠ ਗਈ, ਜਿਥੇ ਚਾਹ ਪੀਵੀਦੀ ਹੈ, ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਜੋ ਕੁੱਤੇ ਖਾਣੀ ਇੱਕ ਟੁੱਚਲ ਜਿਹੇ ਰੱਖੇ ਜਾਂ ਆਪੇ ਬਣੇ ਸੇਵਾਦਾਰ ਨੇ ਕੀਤੀ? ਮੈਂ ਯਕੀਨ ਨਾਲ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਮੁੜ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਲ ਮੂੰਹ ਨਾ ਕਰੇਗੀ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ‘ਤੇ ਬੈਠੇ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਬੋਲਦੇ? ਅਪਣੀ ਕੌਮ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਬਜ਼ੁਰਗ, ਬੜੇ ਸਿਆਣੇ, ਪੜੇ ਲਿਖੇ ਰਿਟਾਇਰ ਘਰੀਂ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜੀਹਨਾਂ ਨੂੰ ਥੋੜੀ ਤਨਖਾਹ ਉਪਰ ਵੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਨੂੰ ਆਰਗੇਨਾਈਜ ਕਰਨ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਫਿਰ ਉਹੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਿਆਣੇ ਬੰਦੇ ਤੋਂ ਤਾਂ ਡਰਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਬੰਦੇ ਸਾਨੂੰ ਦਿੱਸਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਲੱਭਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੀ ਅਕਲ ਨਾਲ ਜੱਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਹੈ, ਸਿਰ ਵੱਢਵੀਂ ਦੁਸ਼ਮਣੀ! ਨਹੀਂ ?
 

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
ਕੱਤਕ ਜਾਂ ਵਿਸਾਖ
-: ਸਰਵਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ

http://www.khalsanews.org/newspics/... Nov 13 Kattak or Vaisakh - SS Sacramento.htm

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਛਾਪੀ ਗਈ ਪੋ. ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਐਮ. ਏ ਦੀ ਲਿਖਤ ‘ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਭਾਗ ੧’ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਵੈਬ ਸਾਈਟ 'ਤੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਤਾਰੀਖ `ਚ 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1469 ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਪਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਇਸ ਦਿਹਾੜੇ ਨੂੰ ਮਨਾਉਂਦੀ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਨਾ ਜਾਣਦੇ ਹੋਣ। ਇਸੇ ਸਬੰਧ `ਚ ਹੀ ਅੱਜ ਦੋ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸਬੱਬ ਬਣਿਆ। ਇਕ ਲੇਖ ਡਾ. ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਦਾ ‘ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਅਸਲ ਜਨਮ ਤਾਰੀਖ਼’ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਲੇਖ ਪ੍ਰੋ. ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਹਿਬੂਬ ਜੀ ਦਾ, “ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਹਿਬ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ - ਵੈਸਾਖ ਨਹੀਂ ਕੱਤਕ”। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿਦਵਾਨ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਕੱਤਕ ਦਾ ਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰੋ. ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਹਿਬੂਬ ਜੀ ਦੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ, “ਪਰ ਇੱਕ ਸਨਕੀ ਸਿੰਘ ਸਭੀਏ ਗੁਰਮੁੱਖ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨੀਮ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਸ. ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਪਣੀ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਦੇ ਪੇਤਲੇ ਚਾਅ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਿਹਫਲ਼ ਬਹਿਸ ਛੇੜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਵੈਸਾਖ ਸੁਦੀ ਤੀਜ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਹੋਏ। ਸ. ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਰੀਸ ਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਵੈਸਾਖ ਸੁਦੀ ਤੀਜ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਮਜੋਰ ਦਲੀਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਦੁਰਹਾਇਆ” ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਵਿਦਵਾਨ ਦੂਜੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਲਈ ਅਜੇਹੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵੀ ਵਰਤ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਵਿਚਾਰਾਂ `ਚ ਮੱਤ ਭੇਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਪ੍ਰੋ. ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ‘ਸਨਕੀ ਸਿੰਘ ਸਭੀਆ’ ਅਤੇ ਸ. ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ‘ਨੀਮ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ’ ਅਤੇ ‘ਅਖੌਤੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ’ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ ਤਾਂ ਪ੍ਰੋ. ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਹਿਬੂਬ ਜੀ ਦੀ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਦੇ ਹਾਣ ਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰੋ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਹਿਬੂਬ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, “ਸ. ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸੰਨ 1912 ਦੇ ਕਰੀਬ ਲਿਖੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਕੱਤਕ ਕਿ ਵੈਸਾਖ’ (ਲਾਹੌਰ ਬੁੱਕ ਸ਼ਾਪ ,ਦੂਸਰੀ ਵਾਰ ਜੁਲਾਈ 1979 )ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਦਲੀਲ਼ਾਂ ਅਤੇ ਉਲਾਰੂ ਈਰਖਵਾਂ ਉੱਤੇ ਉਸਰੀ ਨੀਮ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪੁਸਤਕ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਦਿਹਾੜੇ ਦੇ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਦਲ਼ੀਲ ਇਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦਾ ਸਮਾਚਾਰ ‘ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮਸਾਖੀ’ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਝੂਠੀ ਸਿੱਧ ਕਰਨ ਪਿੱਛੋਂ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਵਾਲਾ ਤੱਥ ਵੀ ਝੂਠਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਜਾਦਾ ਹੈ। ਅੱਗੋਂ ਅਪਣੀ ਇਸ ਗਲਤ ਮਨੌਤ ਨੂੰ ਸੱਚਾ ਫਰਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਅਖੌਤੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਨੇ ਸਫਾ 18 ਤੋਂ 131 ਤੱਕ (ਜਦੋਂ ਕੇ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਕੁੱਲ ਸਫੇ 146 ਹਨ ) ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਪੂਰੇ 13 ਕਾਂਡ ਲਿਖੇ ਹਨ” । ਪ੍ਰੋ. ਮਹਿਬੂਬ ਜੀ ਨੂੰ ਇਹ ਇਤਰਾਜ਼ ਤਾਂ ਹੈ ਕਿ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਨੂੰ ਰੱਦ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਪਰ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਬਾਲੇ ਦੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਦਲੀਲ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ; ਫੇਰ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਮੰਨ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਪ੍ਰੋ. ਮਹਿਬੂਬ ਜੀ ਨੇ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਦੀ ਪੁਰਾਤਨ ਹੱਥ ਲਿਖਤ ਨਹੀਂ ਵੇਖੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਸ `ਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜਨਮ ਸਾਕੀ 1582 ਬਿ: `ਚ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ 1596 ਬਿ: ਵਿਚ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਏ ਸਨ।

ਪ੍ਰੋ. ਮਹਿਬੂਬ ਜੀ ਤਾਂ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਡਾ ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਇਸ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸ਼ਬਦਾਂ `ਚ ਰੱਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਦੇ ਬਚਨ, “ਜਿਹੜੀ ‘ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ’ ਅੱਜ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਅਸਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਵਿਚ ਜੰਡਿਆਲਾ ਕਸਬੇ ਦੇ ਹੰਦਾਲੀਆਂ (ਬਿਧੀਚੰਦੀਆਂ) ਵੱਲੋਂ ਮਿਲਾਏ ਗਏ ਖੋਟ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਅਸਲ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਮੌਜੂਦ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਗਾੜ ਕੇ ਤੇ ਉਸ ਵਿਚ ਖੋਟ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰ ਕੇ, ਅਸਲ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਕਹਿ ਕੇ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ”। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਡਾ. ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਨੇ ਬਾਲੇ ਦੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਦਲੀਲ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਹੋਰ ਜਨਮ ਸਾਖੀ, ‘ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਅਸਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ’ ਪੈਦਾ ਕਰ ਲਈ। ਡਾ. ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਦੀ ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਬਾਲਾ ਖਡੂਰ ਦਾ ਵਾਸੀ ਸੀ।

ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਡਾ ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਦਾ ਕੋਈ ਵੇਰਵਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ, ਬਲਕਿ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਸਿਰਫ ਏਨਾ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, “ਇੱਥੇ ‘ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ’ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਵੀ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਤਵਾਰੀਖ਼ (ਜਨਮ ਸਾਖੀ) ਲਿਖਵਾਈ ਸੀ। ਇਹ ਵਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜੰਗਾਂ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਦੀ ਹੰਗਾਮੀ ਹਾਲਤ ਕਾਰਨ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਉਸ ਤਵਾਰੀਖ਼ (ਅਸਲ ਜਨਮ ਸਾਖੀ) ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਨਹੀਂ ਸਕੀ”। ਡਾ: ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਹੋ, ਜੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸੱਜਣ ਅਜੇਹੀ ਹਾਸੋ ਹੀਣੀ ਦਲੀਲ ਦੇਵੇ ਕਿ “ਇਹ ਗੱਲ ਫਲਾਣੀ ਕਿਤਾਬ `ਚ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਹ ਕਿਤਾਬ ਹੁਣ ਗੁਆਚ ਚੁਕੀ ਹੈ” ਤਾਂ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਮੰਨ ਲਓਗੇ? ਕੀ ਅਜੇਹਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਿ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਕੱਤਕ ਨੂੰ ਠੀਕ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੀ ਇਹ ਨਵੀਂ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ?

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਕਿ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਮੰਗ ਲਵੇਂ, ਆਪ ਨੇ ਉਸ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਨੂੰ ਗੁੰਮ ਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ! ਦੂਜੀਆਂ ਜਨਮ ਸਾਖੀਆਂ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਹੀ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਧਾਰ ਮਿਹਰਬਾਨ ਦੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਹੈ। ਇਥੇ ਇਕ ਹੋਰ ਸਵਾਲ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਲਿਖਵਾਈ ਸੀ? ਫੇਰ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਹੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਲਿਖਵਾਈ ?

ਡਾ: ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਨੇ ਮੈਕਾਲਿਫ਼ ਦੀ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਵੀ ਲਿਖ ਦਿਤਾ ਹੈ, “ਉਂਞ ਮੈਕਾਲਿਫ਼ ਨੇ ਤਾਂ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਟਲ ਰਾਏ ਅਤੇ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਦਾ ਜਨਮ ਵੀ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਤਾਂ ਇਕ ਥਾਂ ਇਹ ਵੀ ਲਿਖ ਬੈਠਾ ਸੀ: “ਸੰਮਤ 1670 ਬੁਧਵਾਰ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੁਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੇ ਇਕ ਬਾਲਕ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਰਖਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਨਾਲ ਹੂਬਹੂ ਮਿਲਦੀ ਸੀ।” ਡਾ ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਕਾਲਿਫ਼ ਨੇ ਇਹ ਉਪਰੋਕਤ ਝੂਠ (?) ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਸੋ ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਜੋ ਗੁਰਪੁਰਬ ਮਨਾਉਣ ਵਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਉਹ ਵੀ ਝੂਠ ਹੀ ਹੈ? ਡਾ ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ, ਮੈਕਾਲਿਫ਼ ਨੇ ਜੋ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਉਹ ਹੋਰ ਮਿਲਦੇ ਹਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਪਰ ਜੇ ਮੇਰੇ ਤੇ ਯਕੀਨ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਪੜ੍ਹੋ ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੬। “ਜਨਮ ਭਯੋ ਸੁਤ ਕੋ ਤਬ ਹੀ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਕੇ ਸਮ ਰੂਪ ਅਪਾਰਾ” (ਪੰਨਾ 329) ਗਿਆਨੀ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵੇਦਾਂਤੀ ਦੀ ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਕਿਤਾਬ 1718 `ਚ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ।

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਗੁਰਪੁਰਬ ਨੂੰ ਕੱਤਕ `ਚ ਮਨਾਉਣ ਸਬੰਧੀ ਡਾ: ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸਾਖੀਆਂ `ਚ ਸਾਖੀ 24 ਅਤੇ 51 ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਸ਼ਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿ ਇਹ ਇੱਛਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਪਾਠਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਖੀਆਂ ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਮੀਟ ਕੇ ਯਕੀਨ ਕਰ ਲੈਣਗੇ । ਡਾ: ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਨੇ ਸਾਖੀ ਨੰ: 24 ਅਤੇ 51 ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਤਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਖੀ ਨੰ: 45 ਦਾ ਜਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕਿਤਾ । ਇਸ ਸਾਖੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜਾ ਕੱਤਕ `ਚ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਹੀ ਜਿਕਰ ਹੈ। “ਸਾਖੀ ਪਾਂਵਟਾ ਨਗਰ ਸੇ ਕਪਾਲਮੋਚਨ ਤੀਰਥ ਆਨੇ ਕੀ ਚਾਲੀ:- “ਕਾਰਤਕ ਸੁਦੀ ਤ੍ਰੋਸਦੀ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਕੇ ਦਿੰਹੁ ਪਾਂਵਟਾ ਜੁਧ ਸੇ ਏਕ ਮਹੀਨਾ ਦਸ ਦਿਵਸ ਬਾਦ ਪਾਂਵਟੇ ਠਹਿਰ ਕੇ ਕਪਾਲ ਮੋਚਨ ਤੀਰਥ ਆਇ ਬਿਰਾਜੇ। ਯਹਾਂ ਸਿਤਗੁਰਾਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਕਾਂ ਪਵਾਨ ਗੁਰਪੁਰਬ ਜਾਨ ਕੇ ਪੂਰਨਮਾ ਕੇ ਦਿੰਹੁ ਮੁਖੀ ਸਿੱਖਾਂ ਕੋ ਸਿਰੋਪਾਇ ਦੀਏ। ਅਗਲੇ ਦਿਵਸ ਕਪਾਲ ਮੋਚਨ ਤੀਰਥ ਸੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਕੀ ਤਰਫ ਜਾਨੇ ਕੀ ਤਿਆਰੀ ਹੋਈ”। (ਪੰਨਾ 102)

ਇਹ ਸਾਖੀ ਅਖੌਤੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਚਰਿਤਰ 71 ਵੱਲ ਵੀ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਪਦਮ ਨੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੀ ਦੀ ਆਪ ਬੀਤੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। (ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦਰਸ਼ਨ ਪੰਨਾ 125)

ਨਦੀ ਜਮੁਨ ਕੇ ਤੀਰ ਮੈ ਤੀਰਥ ਮੁਚਨ ਕਪਾਲ।
ਨਗਰ ਪਾਵਟਾ ਛੋਰਿ ਹਮ ਆਏ ਤਹਾ ਉਤਾਲ। 2।

...

ਪ੍ਰਾਤ ਲੇਤ ਸਭ ਧੋਇ ਮਗਾਈ।
ਸਭ ਹੀ ਸਿਖੑਨਯ ਕੋ ਬੰਧਵਾਈ।
ਬਚੀ ਸੂ ਬੇਚਿ ਤਰੁਤ ਤਹ ਲਈ।
ਬਾਕੀ ਬਚੀ ਸਿਪਾਹਿਨ ਦਈ। 9।
ਬਟਿ ਕੈ ਪਗਰੀ ਨਗਰ ਕੋ ਜਾਤ ਭਏ ਸੁਖ ਪਾਇ।
ਭੇਦ ਮੂਰਖਨ ਨ ਲਹਿਯੋ ਕਹਾ ਗਯੋ ਕਰਿ ਰਾਇ। 10।
(ਚਰਿਤਰ 71)

ਡਾ: ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਹੁਣ ਸਾਰੀ ਸਾਖੀ ਨੂੰ ਹੀ ਸੱਚ ਮੰਨੋਗੇ ਜਾਂ “ਮਿੱਠਾ-ਮਿੱਠਾ ਹਜਮ , ਕੌੜਾ-ਕੌੜਾ ਥੂਹ” ਦੀ ਨੀਤੀ ਤੇ ਅਮਲ ਕਰੋਗੇ?

ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਸਮੇਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀਆਂ ਤਾ ਡਾ ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਨੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਅਸਲ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਗੁੰਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ‘ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸਾਖੀਆਂ’ ਵੀ ਸ਼ੱਕੀ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ (ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਖੀ 45)

ਆਓ ਹੁਣ ‘ਗੁਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ’ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਦਾ ਹਵਾਲਾਂ ਕੱਤਕ ਦਾ ਜਨਮ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ (ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਲਿਖਤ ਤੋਂ ਸਾਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਹੱਲ ਦੀ ਕੋਈ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਣ ਜਾਵੇ) :

(1) ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ‘ਗੁਰ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ’ `ਚ ਭਾਈ ਕੇਸਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:

“ਕਲਿਆਣ ਦਾਸ ਕੇ ਘਰ ਮਹਲ ਬੀਬੀ ਜੀ। ਤਿਨ ਕੇ ਘਰ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਜਨਮੇ ਰਾਇ ਭੋਏ ਭੱਟੀ ਦੀ ਤਲਵੰਡੀ ਬਾਰ ਵਿੱਚ। ਸੰਮਤ 1526 ਕਤਕ ਦਿਨ ਗਿਆਂ ਅਠਾਰਾਂ 18 ਬੁਧਵਾਰ, ਪੁੰਨਿਯਾ ਸੁਦੀ ਦੁਇਓ ਪਹਿਰ ਅਤੇ ਇਕ ਘੜੀ ਰਾਤ ਗਈ।... ਸੱਤਰ ਵਰ੍ਹੇ ਤੇ ਪੰਜ ਮਹੀਨੇ ਸੱਤ ਦਿਨ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਕਿਤੀ। ਸੰਮਤ 1596, ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਸਮਾਏ, ਡੇਹਰੇ ਵਿਚ। (ਗੁਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਸਿੱਖ ਹਿਸਰਟੀ ਸੋਸਾਇਟੀ, ਪੰਨਾ 3)

ਇਥੇ ਡਾ ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਦੇ ਇਹ ਬਚਨ ਵੀ ਧਿਆਨ ਮੰਗਦੇ ਹਨ, “ ਇਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਅਹਿਮ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲਿਖਤ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ “ਦੇਵ”ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਬਲਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜਾਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ” ਪਾਠਕ ਨੋਟ ਕਰਨ ਕਿ ਭਾਈ ਕੇਸਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖਿਆਂ ਗਈਆਂ ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਪੰਗਤੀਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ‘ਦੇਵ’ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਇਸ ਗੁਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ `ਚ 3 ਨੁਕਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।

(੧) ਜਨਮ ਤਾਰੀਖ- ‘ਸੰਮਤ 1526 ਕਤਕ ਦਿਨ ਗਿਆਂ ਅਠਾਰਾਂ 18 ਬੁਧਵਾਰ, ਪੁੰਨਿਯਾ ਸੁਦੀ’ (ਪੁਨਿਆਂ ਕੱਤਕ 18 ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕੱਤਕ 21 ਸੀ ਤੇ ਦਿਨ ਸ਼ੁਕਰਵਾਰ)

(੨) ਕੁਲ ਉਮਰ- ਸੱਤਰ ਵਰ੍ਹੇ ਤੇ ਪੰਜ ਮਹੀਨੇ ਸੱਤ ਦਿਨ

(੩) ਜੋਤੀ ਜੋਤ- ਸੰਮਤ 1596, ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10

ਇਸੇ ਪੰਨੇ ਤੇ ਇਕ ਨੋਟ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, “ਇਤਨੀ ਉਮਰ ਕੱਤਿਕ ਪੱਨਿਆ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਵੈਸਾਖ ਸੁਦੀ ਤੀਜ (19 ਵੈਸਾਖ) ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ”

(2) ਕਵੀ ਸੌਂਧਾ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:

ਸੱਤਰ ਬਰਸ ਅਰੁ ਸਾਤ ਦਿਨੁ ਮਾਸ ਪਾਂਚ ਹੈ ਜੋਇ।
ਕੀਯੋ ਰਾਜ ਨਾਨਕ ਗੁਰੁ ਭਗਿਤ ਗਯਾਨ ਜੁਤ ਹੋਇ॥5॥
ਪੰਦ੍ਰਾ ਸੈ ਛਿੱਨਵੈ ਬਰਖ ਸੰਮਤ ਬਿਕ੍ਰਮ ਰਾਇ।
ਦਸਮੀ ਥਿਤਿ ਅੱਸੂ ਵਦੀ ਨਾਨਕ ਗੁਰੂ ਸਮਾਏ॥6॥
(ਪੰਨਾ 13)

ਇਸ ਗੁਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ `ਚ 2 ਨੁਕਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।

(੧) ਕੁਲ ਉਮਰ- ਸੱਤਰ ਵਰ੍ਹੇ ਤੇ ਪੰਜ ਮਹੀਨੇ ਸੱਤ ਦਿਨ

(੨) ਜੋਤੀ ਜੋਤ- ਸੰਮਤ 1596, ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10

(3) ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:

“ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ (ਪਾਠਕ ਨੋਟ ਕਰਨ, ਇਥੇ ਵੀ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ) ਰਾਇ ਭੋਇ ਕੀ ਤਲਵੰਡੀ ਮਦ੍ਰ ਦੇਸ ਬਾਰ ਕਰਕੈ ਪ੍ਰਸਿਧ ਸੰਮਤ ਪੰਦ੍ਰਾ ਸੈ ਛਬੀਹਾ 1526 ਕਾਰਤਕ ਸੁਦੀ ਪੁਰਨਮਾਸੀ ਬਿਰਸਪਤਵਾਰ ਅਰਧ ਰਾਤ੍ਰ ਕਿਰਤਕਾ ਨਛਤ੍ਰ ਪਰਘ ਜੋਹਯ ਬਿਵਾਖਯ ਕਰਨ ਸਿੰਘ ਲਗਣੇ।...ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸਾਹ 69 ਉਣਹਤ੍ਰ ਬਰਖ ਦਸ ਮਹੀਨੇ ਦਸ ਦਿਨ ਸੰਸਾਰ ਕਉ ਪ੍ਰਗਟ ਦਰਸਨ ਦੇਤੇ ਭਏ।...ਪਸਚਾਤ ਸੰਮਤ 1596 ਪੰਦ੍ਰਾ ਸਉ ਛਿਆਣਵਾ ਅਸੂ ਵਦੀ 10 ਦਸਮੀ ਐਤਵਾਰੀ ਰਾਵੀ ਬਖਯਾਤ ਕੇ ਤਟ ਪਰ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਜੋ ਨਿਜ ਰਚਤ ਥਾ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਵਣ ਭਯਾ”।

(ਪੰਨਾ 93)

ਇਸ ਗੁਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ `ਚ 3 ਨੁਕਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ:

(੧) ਜਨਮ ਤਾਰੀਖ- ‘ਸੰਮਤ ਪੰਦ੍ਰਾ ਸੈ ਛਬੀਹਾ 1526 ਕਾਰਤਕ ਸੁਦੀ ਪੁਰਨਮਾਸੀ’

(੨) ਕੁਲ ਉਮਰ- 69 ਵਰ੍ਹੇ ਤੇ 10 ਮਹੀਨੇ 10 ਦਿਨ

(੩) ਜੋਤੀ ਜੋਤ- ਸੰਮਤ 1596, ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10

(4) ਇਸੇ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ‘ਦਸਾਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਗੁਰਪ੍ਰਣਾਲੀ’ ਦਰਜ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਲੇਖਕ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਹੈ:

ਸੰਮਤ ਪੰਦ੍ਰਾ ਸੌ ਅਰੁ ਛੱਬੀ। ਕਾਤਿਕ ਪੁੰਨਯਾ ਸੋਹਣੀ ਫੱਬੀ।...

ਸੱਤ੍ਰ ਵਰ੍ਹੇ ਮਹੀਨੇ ਪੰਜ। ਸੱਤ ਦਿਹਾੜੇ ਉਤੇ ਮੰਜ।

ਕੀਤੀ ਗੁਰਿਆਈ ਗੁਰੁ ਆਪ। ਫਿਰ ਅੰਗਦ ਅਪਣੀ ਥਾਂ ਥਾਪ।

ਪੰਦ੍ਰਾਂ ਸੌ ਛਿਆਨਚੇਂ ਜਾਨੋ। ਦੱਸਵੀ ਅੱਸੂ ਵਦੀ ਪਛਾਨੋ॥9॥ (ਪੰਨਾ 125)

ਇਸ ਗੁਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ `ਚ ਵੀ 3 ਨੁਕਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।

(੧) ਜਨਮ ਤਾਰੀਖ- ‘ਸੰਮਤ ਪੰਦ੍ਰਾ ਸੈ ਛਬੀਹਾ 1526 ਕਾਰਤਕ ਪੁਰਨਮਾਸੀ’

(੨) ਕੁਲ ਉਮਰ- 70 ਵਰ੍ਹੇ ਤੇ 5 ਮਹੀਨੇ 7 ਦਿਨ

(੩) ਜੋਤੀ ਜੋਤ- ਸੰਮਤ 1596, ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10

ਇਸੇ ਪੰਨੇ ਤੇ ਵੀ ਇਕ ਨੋਟ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, “ ਸੱਤਰ ਵਰ੍ਹੇ ਪੰਜ ਮਹੀਨੇ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਕੱਤਿਕ ਪੁੰਨਿਆ ਸੰਮਤ 1526 ਤੋਂ ਗਿਣਕੇ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਹਾਂ, 19 ਵਿਸਾਖ ਸੁਦੀ ਤੀਜ 1526 ਤੋਂ ਗਿਣੀਏ ਤਦ ਠੀਕ ਬਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪੁਰਾਨਤ ਜਨਮਸਾਖੀ ਦੀ ਥਿੱਤ ਹੀ ਠੀਕ ਹੈ।

ਗੁਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ``ਚ ਲਏ ਗਏ ਉਪਰੋਕਤ ਹਵਾਲਿਆ ਵਿਚ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

(ੳ) ਜਨਮ ਤਾਰੀਖ - ਸੰਮਤ 1526 ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ’

(ਅ) ਕੁਲ ਉਮਰ- 70 ਵਰ੍ਹੇ ਤੇ 5 ਮਹੀਨੇ 7 ਦਿਨ

(ੲ) ਕੁਲ ਉਮਰ- 69 ਵਰ੍ਹੇ ਤੇ 10 ਮਹੀਨੇ 10 ਦਿਨ

(ਸ) ਜੋਤੀ ਜੋਤ- ਸੰਮਤ 1596, ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10

ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ (ਸ) ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਮੱਤ-ਭੇਦ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10 ਨਾਲ ਤਾਂ ਡਾ ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਡਾ ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਵੀ ਸਹਿਮਤ ਹਨ। ਡਾ ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਦੇ ਬਚਨ, “ਇੰਞ ਹੀ ਮਿਹਰਬਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਾਲੇ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜੋਤੀ-ਜੋਤਿ ਦਿਨ ਵੀ ਗਲਤ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਅਸਲ ਵਿਚ ਅਸੂ ਵਦੀ 10 ਸੰਮਤ 1596 (7 ਸਤੰਬਰ 1539) ਹੈ, ਪਰ ਮਿਹਰਬਾਨ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅੱਸੂ ਸੁਦੀ 10, ਯਾਨਿ 22 ਸਤੰਬਰ 1539 ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਦਰਅਸਲ ਮਾਤਾ ਸੁਲੱਖਣੀ ਦੇ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ”।

ਭਾਵੇਂ ਕਈ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ `ਚ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ 22 ਸਤੰਬਰ (ਅੱਸੂ ਸੁਦੀ 10) ਲਿਖ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਪਰ ਮੈ ਇਸ ਪਾਸੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਿਰਫ 15 ਦਿਨ ਦਾ ਹੀ ਫਰਕ ਪੈਣਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਮੁਖ ਮੁੱਦਾ ਹੈ ਕੱਤਕ ਕਿ ਵੈਸਾਖ। ਸੋ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਤੇ ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਵਾਨ ਇਕ ਮੱਤ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਉਮਰ (ਅ) ਅਤੇ (ੲ) ਬਾਰੇ ਮੱਤ ਭੇਦ ਹਨ। ਜੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਕੁਲ ਆਯੂ ਤੇ ਸਾਡੀ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਸਹੀ ਤਾਰੀਖ ਲੱਭੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਆਓ ਇਕ ਹੋਰ ਵਸੀਲਾ ਵੀ ਵੇਖੀਏ:

ਸੰਮਤ ਸੱਤ੍ਰ ਪਛਾਨ, ਪੰਚ ਮਾਸ ਬੀਤੇ ਬਹੁਰ।
ਸਪਤ ਦਿਨ ਪਰਵਾਨ, ਪਤਿਸ਼ਾਹੀ ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਭੁ ਕਰੀ॥90॥

ਕਵੀ ਸਤੋਖ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਉਪ੍ਰੋਤਕ ਪੰਗਤੀ ਦੀ ਮੁਤਾਬਕ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਕੁਲ ਉਮਰ 70 ਸਾਲ 5 ਮਹੀਨੇ ਅਤੇ 7 ਦਿਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹੀ ਦਿੱਤੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਅੱਸੂ ਸੁਦੀ 10 ਸੰਮਤ 1596 ਬਿਕ੍ਰਮੀ, 23 ਅੱਸੂ, 22 ਸਤੰਬਰ ਸੰਨ 1539 ਦਿਨ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਮੁਖ ਰੱਖਕੇ ਜੇ ਆਪਾ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਕੁਲ ਉਮਰ ਨੂੰ ਮਨਫ਼ੀ ਕਰ ਦੇਈਏ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਬਣਦੀ ਹੈ। 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1469 ਭਾਵ ਵੈਸਾਖ ਸੁਦੀ ਤੀਜ, 20 ਵੈਸਾਖ 1526 ਬਿਕ੍ਰਮੀ।

ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਲਿਖਤ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਕੁਲ ਉਮਰ 69 ਵਰ੍ਹੇ ਤੇ 10 ਮਹੀਨੇ 10 ਦਿਨ ਮੰਨ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਬਣਦੀ ਹੈ 28 ਅਕਤੂਬਰ 1469 ਭਾਵ ਮੱਘਰ ਵਦੀ 8, 29 ਕੱਤਕ ਸੰਮਤ 1526 ਬਿਕ੍ਰਮੀ। ਮੇਰਾ ਨਹੀਂ ਖਿਆਲ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਕੱਤਕ ਪੱਖੀ ਵਿਦਵਾਨ ਵੀ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਗੇ।

ਸੋ, ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ ਵੈਸਾਖ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੁਨਿਆਂ ਮੰਨ ਲੈਣਾ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਮਸਲੇ ਦਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ। ਪੁਰਾਨਤ ਵਸੀਲਿਆਂ `ਚ ਸਾਨੂੰ ਦੋ ਜਨਮ ਤਾਰੀਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀਆਂ ਵੀ ਦੋ ਤਾਰੀਖਾਂ ਹੀ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10 ਅਤੇ ਅੱਸੂ ਸੁਦੀ 10 ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਕੁਲ ਉਮਰ ਵੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਵ 70 ਸਾਲ 5 ਮਹੀਨੇ 7 ਦਿਨ ਅਤੇ 69 ਸਾਲ 10 ਮਹੀਨੇ 10 ਦਿਨ ਲਿਖੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਕਿੰਨੀ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਵਿਦਵਾਨ ਇਕ ਤਾਰੀਖ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਵੀ ਸਮਰੱਥ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ, ਅਜੇਹੀਆਂ ਹੋਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਤਾਰੀਖਾਂ `ਚ ਸੋਧ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਸਿਆਣੇ ਆਗੂ ਅਜੇਹੇ ਕੌਮੀ ਫੈਸਲੇ ਕਰਨ ਲਈ ਸਦੀਆਂ ਬਰਬਾਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਸੋ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਮਰਤਾ ਸਹਿਤ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਕਾਰ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਨਾ ਬਣਾਓ, ਮਸਲੇ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਸਿਰ ਜੋੜ ਕੇ ਬੈਠੋ...
 

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਚ ਸਿੱਖ ਟੈਕਸੀ ਡਰਾਈਵਰ ਨੇ $ 110,000 ਮੋੜੇ

http://www.khalsanews.org/newspics/... 13/14 Nov 13 Austalian Sikh returns cash.htm

Melbourne: A Sikh cabbie in Australia has set an example of honesty after he returned 110,000 dollars (Rs. 65 lacs) to passengers who had left the bundle of cash in his taxi.

The incident happened in Melbourne recently when the cab driver Lakhwinder Singh Dhillon was doing his routine job of picking and dropping passenger.

"On that day I picked up few passengers and after a while I noticed a bag lying in my cab," Singh told SBS Punjabi radio programme channel in Melbourne.

He said that when he opened the bag he saw it was full of cash which were 11 bundles of 10,000 Australian dollars.

Singh said that instead of thinking to pocket the money he was thinking of returning the cash to its owner.

"For a while nobody came to claim it as the owners were not able to remember it if they had left the cash at the restaurant or the cab," he said.

"After an hour or so those passengers called the taxi company inquiring about the bag and I told them that it was with me," he said.

"I went and returned the bag to the right people. The owner was very happy and said that I was a super honest man," Singh said.

Source: http://www.ndtv.com/article/india/sikh-driver-in-australia-sets-example-of-honesty-437211

http://www.heraldsun.com.au/news/vi...000-in-lost-cash/story-fni0fit3-1226750199112

http://au.news.yahoo.com/vic/a/19618733/melbourne-taxi-driver-finds-110-000-in-cab/

http://www.hindustantimes.com/punja...rns-bag-with-rs-65-lakh/article1-1140152.aspx
 

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219

Attachments

  • Screen shot 2013-11-14 at 6.15.05 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-14 at 6.15.05 PM.jpg
    64 KB · Reads: 245
  • Screen shot 2013-11-14 at 6.14.42 PM.png
    Screen shot 2013-11-14 at 6.14.42 PM.png
    369.5 KB · Reads: 278
  • Screen shot 2013-11-14 at 6.13.45 PM.png
    Screen shot 2013-11-14 at 6.13.45 PM.png
    473.7 KB · Reads: 139
  • Screen shot 2013-11-14 at 6.12.33 PM.png
    Screen shot 2013-11-14 at 6.12.33 PM.png
    130.3 KB · Reads: 181
  • Screen shot 2013-11-14 at 6.15.16 PM.png
    Screen shot 2013-11-14 at 6.15.16 PM.png
    431.7 KB · Reads: 156

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
Continuing
 

Attachments

  • Screen shot 2013-11-14 at 6.15.29 PM.png
    Screen shot 2013-11-14 at 6.15.29 PM.png
    616.8 KB · Reads: 179
  • Screen shot 2013-11-14 at 6.15.41 PM.png
    Screen shot 2013-11-14 at 6.15.41 PM.png
    507 KB · Reads: 177

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
Continued
 

Attachments

  • Screen shot 2013-11-14 at 6.17.14 PM.png
    Screen shot 2013-11-14 at 6.17.14 PM.png
    739.1 KB · Reads: 239
  • Screen shot 2013-11-14 at 6.17.03 PM.png
    Screen shot 2013-11-14 at 6.17.03 PM.png
    527.4 KB · Reads: 152
  • Screen shot 2013-11-14 at 6.16.27 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-14 at 6.16.27 PM.jpg
    13.2 KB · Reads: 169

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219

Attachments

  • Screen shot 2013-11-16 at 8.55.49 PM.png
    Screen shot 2013-11-16 at 8.55.49 PM.png
    91.7 KB · Reads: 138
  • Screen shot 2013-11-16 at 8.56.54 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-16 at 8.56.54 PM.jpg
    19.8 KB · Reads: 159
  • Screen shot 2013-11-16 at 8.57.50 PM.png
    Screen shot 2013-11-16 at 8.57.50 PM.png
    509.4 KB · Reads: 261
  • Screen shot 2013-11-16 at 8.58.15 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-16 at 8.58.15 PM.jpg
    70.9 KB · Reads: 149
  • Screen shot 2013-11-16 at 8.58.58 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-16 at 8.58.58 PM.jpg
    20.3 KB · Reads: 132

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
Continuing
 

Attachments

  • Screen shot 2013-11-16 at 8.59.35 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-16 at 8.59.35 PM.jpg
    71.2 KB · Reads: 154
  • Screen shot 2013-11-16 at 8.59.47 PM.png
    Screen shot 2013-11-16 at 8.59.47 PM.png
    298.2 KB · Reads: 155

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
Continued
 

Attachments

  • Screen shot 2013-11-16 at 9.02.41 PM.png
    Screen shot 2013-11-16 at 9.02.41 PM.png
    417.1 KB · Reads: 165
  • Screen shot 2013-11-16 at 9.02.17 PM.png
    Screen shot 2013-11-16 at 9.02.17 PM.png
    618.3 KB · Reads: 136
  • Screen shot 2013-11-16 at 9.01.59 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-16 at 9.01.59 PM.jpg
    82.4 KB · Reads: 190
  • Screen shot 2013-11-16 at 9.00.16 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-16 at 9.00.16 PM.jpg
    71.8 KB · Reads: 122

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219

Attachments

  • Screen shot 2013-11-17 at 3.45.09 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-17 at 3.45.09 PM.jpg
    61.6 KB · Reads: 125
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.44.58 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-17 at 3.44.58 PM.jpg
    74.1 KB · Reads: 136
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.44.48 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.44.48 PM.png
    216.9 KB · Reads: 160
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.44.40 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.44.40 PM.png
    347.1 KB · Reads: 140

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
Continuing
 

Attachments

  • Screen shot 2013-11-17 at 3.45.47 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.45.47 PM.png
    66 KB · Reads: 135
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.46.57 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.46.57 PM.png
    677.2 KB · Reads: 156
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.47.17 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.47.17 PM.png
    749.7 KB · Reads: 132
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.48.12 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.48.12 PM.png
    891.3 KB · Reads: 175
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.47.40 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.47.40 PM.png
    465.6 KB · Reads: 120

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
Continued
 

Attachments

  • Screen shot 2013-11-17 at 3.48.37 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.48.37 PM.png
    111.5 KB · Reads: 158
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.51.39 PM.jpg
    Screen shot 2013-11-17 at 3.51.39 PM.jpg
    97.8 KB · Reads: 149
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.53.21 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.53.21 PM.png
    716.7 KB · Reads: 157
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.53.53 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.53.53 PM.png
    920 KB · Reads: 176
  • Screen shot 2013-11-17 at 3.55.23 PM.png
    Screen shot 2013-11-17 at 3.55.23 PM.png
    718.2 KB · Reads: 311

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219
Sikh Philosophy Network observes the Nanaksahi calenar (2003, Purewal). Therefore we do not observe Parkash Guru Nanak on November 15. However, if you wish to read special Sikh Spokesman coverage for the gurpurab, please read the attached pdf file.
 

Attachments

  • Sikh Spokesman special feature Guru Nanak.pdf
    5.3 MB · Reads: 154

spnadmin

1947-2014 (Archived)
SPNer
Jun 17, 2004
14,500
19,219

Attachments

  • Screen shot 2013-11-18 at 6.43.45 PM.png
    Screen shot 2013-11-18 at 6.43.45 PM.png
    265 KB · Reads: 149
  • Screen shot 2013-11-18 at 6.41.59 PM.png
    Screen shot 2013-11-18 at 6.41.59 PM.png
    256.8 KB · Reads: 165
  • Screen shot 2013-11-18 at 6.42.09 PM.png
    Screen shot 2013-11-18 at 6.42.09 PM.png
    243.7 KB · Reads: 130

❤️ CLICK HERE TO JOIN SPN MOBILE PLATFORM

❤️ CLICK HERE TO JOIN SPN MOBILE PLATFORM

📌 For all latest updates, follow the Official Sikh Philosophy Network Whatsapp Channel:
Top