New posts

Welcome to all New Sikh Philosophy Network Forums!

Explore Sikh Sikhi Sikhism...
Sign up Log in

Reply to thread

Message: <blockquote data-quote="dalvinder45" data-source="post: 226537" data-attributes="member: 26009">ਵੱਡਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ ਵਿੱਚ ਬਹਾਦਰ ਸਿੱਖ ਸਰਦਾਰਡਾ. ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਮਰੀਟਸ, ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ,9815366726, dalvinder45@ yahoo.co.inਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ, ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੁਕਰਚੱਕੀਆ, ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ, ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ, ਕਰੋੜਾ, ਸਿੰਘ, ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ, ਸ਼ਹੀਦ ਨੱਥਾ ਸਿੰਘ, ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ, ਕਰਮ ਸਿੰਘ, ਸੁਧਾ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੀਆਂ ਮਿਸਲਾਂ ਦੇ ਸਰਦਾਰ; ਸਾਰੇ ਬਹੁਤ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜੇ। ਸੁਕ੍ਰਚੱਕੀਏ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘੀਏ ਸਾਰੇ । ਸ਼ਹੀਦ ਨਿਹੰਗ ਔ ਗੁਰੂ ਪਿਆਰੇ ।ਅੰਮ੍ਰਤਸਰੀਏ ਔ ਪੁਰੀਯੋ ਅਨੰਦ । ਰਮਦਾਸੀਏ ਰੰਘਰੇਟੇ ਔਰ ਮਸੰਦ ।91।ਬੇਦੀ ਸੋਢੀ ਤਰਿਹਨ ਔ ਭੱਲੇ । ਰਹਤ ਹੁਤੇ ਜੋ ਖਾਲਸੇ ਰਲੇ ।ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਹਿਂ ਔ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਹਿਂ । ਕਦੈ ਖੜੈਂ ਕਦ ਲੜੈਂ ਤੁਰੋਹਿ ।92।ਦੋਹਰਾ : ਨਿੱਕੇ ਵੱਡੇ ਜੋ ਹੁੱਤੇ ਸਭ ਫੜ ਖੜੇ ਹਥਿਆਰ ।ਅਗੈ ਊਹਾਂ ਤੇ ਤੌ ਤੁਰੈਂ ਇਕ ਇਕ ਦੁਇ ਦੁਇ ਮਾਰ ।93।ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਅਤੇ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੁਕਰਚੱਕੀਆ ਨੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀਆਂ ਸਫਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਨੂੰ ਲਲਕਾਰਿਆ ਜੋ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾ ਕੇ ਸਰਦਾਰ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ: "ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ! ਜੇ ਤੂੰ ਆਦਮੀ ਹੈਂ; ਆ ਕੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਲੜ। ਸਾਡੇ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਾਈ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ੀਜਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਫੌਜ ਦੇਖੇ।" ਅਬਦਾਲੀ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। (ਵਸਾਖਾ ਸਿੰਘ, ਮਾਲਵਾ ਇਤਿਹਾਸ, ਗੁਰਮਤਿ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਤਿਹਾੜਾ, ਪੰਨਾ 123) ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਨੇ ਸਗੋਂ ਆਮ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਵੀ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਲੜਾਈ ਲੜੀ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਬੰਧਿਤ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ।ਮਿਸਲਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੁਪ ਦੇ ਦੋ ਵੱਡੇ ਸਰਦਾਰ ਸਨ ਇੱਕ ਸ. ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ (ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ), ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸ. ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਸ਼ੁਕਰਚੱਕੀਆ । ਸਾਰੇ ਸਿੰਘਾਂ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਂਝੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕਾਫ਼ਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। (39)ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਏਹ ਹੋਤ ਥੇ ਥੰਨੇਵਾਲ ।ਤਿਨਕੋ ਸਭ ਸਿੰਘਨ ਕਹਯੋ ਇਕ ਰਲੋ ਬਹੀਰੇ ਨਾਲ ।39।ਚਹੁੰ ਤਰਫੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਾ ਲਈ ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਗ੍ਰੁਪਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਣਾਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ. ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ਕਿ ਉਹ ਜੈਨ ਖਾਨ ਅਤੇ ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰੇਗਾ। ਦੂਜੇ ਮੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਕੀ ਤਿੰਨਾਂ ਟੁਕੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਧਾਰਮਿਕ-ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। (40)ਸਭ ਖਾਲਸੇ ਸਿਉਂ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਕਹਯੋ । ਜੈਨੈ ਮਲੇਰੀ ਵੱਲ ਮੈਂ ਰਹਯੋ ।ਤੀਨ ਤਰਫ ਤੁਮ ਸਭੇ ਨਿਬਹਯੋ । ਦੀਨ ਮਜ਼੍ਹਬ ਕੋ ਜੁੱਧ ਸੰਬਹਯੋ ।40।ਇਸ ਉਪਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਨੂੰ ਮੰਨ ਕੇ, ਸ. ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਤੁਰੰਤ ਘੇਰੇ ਹੋਏ ਕਾਫ਼ਲੇ ਵੱਲ ਕੂਚ ਕਰ ਗਏ। ਬਾਕੀ ਨੌਂ (ਮਿਸਲਾਂ) ਟੁਕੜੀਆਂ ਨੂੰ ਅਬਦਾਲੀ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਛੱਡ ਕੇ, ਸ. ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ 'ਤੇ ਚਲੇ ਗਏ। (41)ਸੋਊ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਮੰਨ ਲਯੋ । ਤੁਰਤ ਉਨ੍ਹੈਂ ਵਲ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਗਯੋ ।ਰਹੀ ਮਿਸਲ ਨੌ ਸ਼ਾਹਿ ਸੁ ਵੱਲ । ਤੁਰਯੋ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਯੌਂ ਕਹਿ ਗੱਲ ।41।ਮਿਸਲ ਮੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਜੰਗੀ ਢੋਲ ਵਜਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਹਿ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਟੁਕੜੀਆਂ ਦੇ ਝੰਡੇ ਲਹਿਰਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਦਬਦਬਾ ਪਾਇਆ, ਸਾਰੇ ਸਿੰਘ ਦਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। (42)ਆਪੋ ਅਪਣੋਂ ਧੌਂਸ ਬਜਾਯੋ । ਨਿਸ਼ਾਨ ਬੈਰਕੀ ਸਾਥ ਰਖਾਯੋ ।ਪਰੈ ਜੋਰ ਫੌਜਨ ਕੋ ਜਹਾਂ । ਰਲ ਮਿਲ ਮਿਸਲ ਪਰਯੋ ਸਭ ਤਹਾਂ ।42।ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਹੋਰ ਮੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ. ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਜੈਨ ਖਾਨ ਅਤੇ ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਫੌਜਾਂ ਨਾਲ ਜਾ ਭਿੜਿਆ ਅਤੇ ਪਠਾਣ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਲੜਾਈ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਕਾਫ਼ਲੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋ ਗਿਆ (43)ਯੌ ਕਹਿਕੈ ਸੋ ਜਾ ਲਰਯੋ ਮਲੇਰੀਅਨ ਜੈਨੇ ਸਾਥ ।ਬਹੀਰ ਤੁਰਾਯੋ ਫੇਰ ਉਨ ਗਿਲਜਨ ਦਿਖਾ ਕੇ ਹਾਥ ।43।ਆਪਣੀਆਂ ਬੰਦੂਕਾਂ, ਤੀਰ ਅਤੇ ਧਨੁਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਬਰਛਿਆਂ ਨਾਲ, ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦਲ ਦੇ ਯੋਧਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਤਲਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੁਨਰਮੰਦੀ ਨਾਲ ਚਲਾਇਆ। ਦੁਸ਼ਮਣ ਫੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਭਜਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਪਠਾਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। (44) (ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ 491)ਬੰਦੂਕ ਕਮਾਨਨ ਬਰਛੀ ਫੜ ਤੇਗ ਸੰਭਾਰ ਚਲਾਇ ।ਮਾਰੇ ਸਿੰਘ ਬਡ ਸੂਰਮੇਂ ਘੋੜੇ ਵਿਚ ਰਲਾਇ ।44।ਗਿਲਜਾ ਪਠਾਣਾਂ ਨਾਲ ਭਿਆਨਕ ਲੜਾਈ ਲੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੈਨ ਖਾਨ ਦੀ ਟੁਕੜੀ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ਲੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨਾਰਾਇਣ ਦੇ ਪਠਾਣਾਂ ਦੇ ਟੁਕੜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਵੱਢ ਕਟੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਜਾ ਦਿੱਤਾ। (45)ਬਹੀਰੋਂ ਜੈਨਾ ਦੂਰ ਹਟਾਯਾ । ਬਹੁ ਗਿਲਜਨ ਸੋਂ ਜੰਗ ਮਚਾਯਾ ।ਲਛਮੀ ਨਰਾਇਣ ਔਰ ਪਠਾਨ । ਮਾਰ ਹਟਾਏ ਕਰ ਪਿਸ਼ੇਮਾਨ ।45।ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਿਸਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਯੋਧੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਿਲਜਾ ਪਠਾਣਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੀ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰਕੇ ਭਜਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਯੋਧਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ. ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਕਰੋੜਾ ਸਿੰਘ ਸਨ, ਨਾਲ ਹੀ ਸ. ਨਾਹਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਬਿੰਡਾ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਯੋਧੇ ਸਨ। (46)ਮਿਸਲ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਬਹੁ ਸਰਦਾਰ । ਮਾਰ ਰਾਮ ਜੰਗੇ ਗਿਲਜੇ ਦਏ ਟਾਰ ।ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਔ ਕ੍ਰੋੜਾ ਸਿੰਘ । ਨਾਹਰ ਸਿੰਘ ਔ ਬਿੰਡਾ ਸਿੰਘ ।46।ਜੈਨ ਖਾਨ ਦੀ ਟੁਕੜੀ ਨੇ ਅਜੇ ਵੀ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਕਦੇ ਵਧ ਕੇ ਨੇੜਿਓਂ ਅਤੇ ਕਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹਟਦੇ ਹੋਏ ਲੜਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ । (47)ਐਸੇ ਥੇ ਤਹਿਂ ਬਹੁ ਸਰਦਾਰ । ਬਹੀਰੋਂ ਦੀਨੇ ਤੁਰਕ ਨਿਕਾਰ ।ਦੂਰੋਂ ਜੈਨਾਂ ਲਰਤਾ ਜਾਵੈ । ਕਦੇ ਦੂਰ ਕਦੇ ਢੁਕ ਭੀ ਆਵੈ ।47।ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਾਲਵਾ ਸਿੰਘ ਮੁਖੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ, ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਲਵਾ ਵੱਲ ਕਾਫ਼ਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਦੂਜੀਆਂ ਮੁੱਖ ਟੁਕੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹਟਦੇ ਰਹੇ, ਕਦੇ ਵਧਕੇ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਰਹੇ। (48)ਫੇਰ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਮਲਵੱਈ ਬੁਲਾਏ । ਉਸੀ ਤੌਰ ਵਹਿ ਮੁਹਰੇ ਲਾਏ ।ਅਗੇ ਸੁਨੋ ਬਡ ਦਲ ਕੀ ਗੱਲ । ਨਠੇ ਭਜੇ ਕਿਤ ਰਹੇ ਅਚੱਲ ।48।[ATTACH=full]23347[/ATTACH][ATTACH=full]23348[/ATTACH]                            ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ                                                          ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ[ATTACH=full]23349[/ATTACH][ATTACH=full]23343[/ATTACH][ATTACH=full]23344[/ATTACH]ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੁਕਰਚੱਕੀਆ                                     ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਕਰੋੜਸਿੰਘੀਆ ਮਿਸਲ ਦੇ ਬਘੇਲ ਸਿੰਘਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਅਤੇ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੁਕਰਚੱਕੀਆ ਨੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀਆਂ ਸਫਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਨੂੰ ਲਲਕਾਰਿਆ ਜੋ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾ ਕੇ ਸਰਦਾਰ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ: "ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ! ਜੇ ਤੂੰ ਆਦਮੀ ਹੈਂ; ਆ ਕੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਲੜ। ਸਾਡੇ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਾਈ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ੀਜਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਫੌਜ ਦੇਖੇ।" ਅਬਦਾਲੀ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। (ਵਸਾਖਾ ਸਿੰਘ, ਮਾਲਵਾ ਇਤਿਹਾਸ, ਗੁਰਮਤਿ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਤਿਹਾੜਾ, ਪੰਨਾ 123) ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਨੇ ਸਗੋਂ ਆਮ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਵੀ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਲੜਾਈ ਲੜੀ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਬੰਧਿਤ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ।ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘਤਬਹਿ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਹਿ ਦਯੋ ਚੜ੍ਹ ਸਿੰਘ ਬੀਰ ਸੁਨਾਇ ।ਤੂੰ ਜੁ ਕਹਿਤ ਥੋ ਮੈਂ ਲੜੌਂ ਜਹਿਂ ਹੋਵੈ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹਿ ।94।ਚੌਪਈ : ਸੋ ਸੁਨ ਚੜ ਸਿੰਘ ਗੁੱਸਾ ਖਾਯਾ । ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਵਲ ਘੋੜੋ ਚਲਾਯਾ ।ਲਭਯੋ ਨ ਟੋਲਤ ਸੋ ਰਹਯੋ ਦੂਰ । ਦਿਸੈ ਨ ਦੂਰੋਂ ਉਡ ਰਹੀ ਧੂਰ ।95।ਫਿਰ ਸਿੰਘ ਟੋਲ ਮੁੜ ਵੜਯੋ ਬਹੀਰ । ਤੇਗ ਮਾਰ ਕਢੈ ਗਿਲਜੇ ਚੀਰ ।ਮਾਰਤ ਤੇਗ ਗਯੋ ਹਥ ਥਾਕ । ਤੌ ਸਿੰਘ ਜੀ ਲਯੌ ਨੇਜੋ ਚਾਕ ।96।ਮਾਰਤ ਨੇਜਨ ਫਲ ਟੁਟ ਗਯੋ । ਫਿਰ ਸਿੰਘ ਹਾਥ ਰਾਮ ਜੰਗੋ ਲਯੋ ।ਥਕਯੋ ਘੋੜੋ ਤਬ ਔਰ ਬਦਲਾਯੋ । ਲਗਯੋ ਜ਼ਖਮ ਖੜ ਸਿੰਘ ਬੰਧਾਯੋ ।97।ਤਾਹਨਾ ਮਿਲਣ ਤੇ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਬਦਾਲੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਜਾ ਵੰਗਾਰਨਾਉਸ ਪਲ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਇੱਕ ਤਾਅਨਾ ਮਾਰਿਆ ਕਿ ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਬਹਾਦਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤੇ ਸ਼ੇਖੀ ਮਾਰੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਨਾਲ ਲੜੇਗਾ। (94) ਇਸ ਤਾਹਨੇ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ, ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਘੋੜਾ ਦੌੜਾਇਆ। ਯੁੱਧ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਤੱਕ ਅਬਦਾਲੀ ਨਾ ਲੱiਭਆ, ਯੁਧ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਤੱਕ ਧੂੜ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਜਦ ਉਹ ਅਬਦਾਲੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਕਾਫ਼ਲੇ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਇਆ, (95) ਪਰ ਮੁੜਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਤਲਵਾਰ ਦੇ ਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗਿਲਜਾ ਪਠਾਣਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਭਾਰੀ ਤਲਵਾਰ ਚਲਾ ਕੇ ਉਸਦਾ ਹੱਥ ਥੱਕ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਲੜਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਬਰਛਾ ਚੁੱਕਿਆ। (96) ਜਦ ਉਸਦੇ ਬਰਛੇ ਦੀ ਧਾਰ ਵੀ ਖੁੰਢੀ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਮਜੰਗਾ ਚੁੱਕਿਆ। ਉਸਦਾ ਥੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਘੋੜਾ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਪਿਆ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੱਗੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ 'ਤੇ ਰੁਕ ਕੇ ਪੱਟੀਆਂ ਬੰਨ੍ਹਵਾਈਆਂ । (97)ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹੋਰ ਬਹਾਦੁਰੀਆਪਣੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਟੁਕੜੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਕੇ, ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗਿਲਜਾ ਪਠਾਣ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਾਫ਼ਲਾ ਕਿਸੇ ਭਾਰੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਸ. ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਖੁਦ ਲੜਨ ਲਈ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁੱਦ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। (98) ਆਪਣੇ ਸਾਂਝੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਇੰਨੇ ਸਾਰੇ ਗਿਲਜਾ ਪਠਾਣਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ, ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿੱਖ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ। ਮਰੇ ਹੋਏ ਗਿਲਜਾ ਪਠਾਣਾਂ ਦੇ ਘੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ, ਕਈ ਸਿੰਘ ਪੈਦਲ ਸਿਪਾਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋਏ। (99) ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਵਾਂਗ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਤੁਰੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ।ਰੁਕਕੇ, ਵੱਧਦੇ ਹੋਏ, ਲੜਦੇ ਹੋਏ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਕਾਫ਼ਲੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੁਬਾਰਾ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। (100) ਕਦੇ-ਕਦੇ ਆਪਣੀ ਟੁਕੜੀ ਛੱਡ ਕੇ ਉਹ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਫਟਾ ਫਟ ਕੁਝ ਗਿਲਜਾ ਪਠਾਣਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਟੁਕੜੀ ਵੀ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੋਖਮ ਲੈਂਦੀ, ਚਤੁਰਾਈ ਨਾਲ ਉਹ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਨੂੰ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਲ ਦਿੰਦਾ। (101) ਜੋ ਸਿੰਘ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤਿਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤੇਜ਼ ਦੌੜਨ ਵਾਲੇ ਘੋੜੇ ਦਿੰਦਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਫ਼ਲੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ। (102) ਉਹ ਪਠਾਣਾਂ ਦੀ ਭੀੜ 'ਤੇ ਉਤਨਾ ਹੀ ਭਿਆਨਕ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ, ਜਿਵੇਂ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਬਾਜ਼ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਝੁੰਡ 'ਤੇ ਝਪਟਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ 'ਤੇ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੋ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ਖਮੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਹ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਪਾਸੇ ਘੋੜਾਂ ਦੁੜਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਲੜਦਾ ਰਿਹਾ। (103) ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਪਠਾਣ ਫੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਝਪਕਣੀ ਵਾਂਗ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਤੇਜ਼ ਦੌੜਦੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੱਕੜੀ ਵਾਂਗ ਟੁਕੜੀ ਦੇ ਘੋੜੇ ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਾ ਕੇ ਹਮਲੇ ਕਰਦਾ । ਸਿੰਘ ਵਧਦੇ ਹੋਏ ਗਿਲਜਾ ਪਠਾਣ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਟਾ ਦਿੰਦੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨੇਕ ਕੰਮ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮਿਟਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। (104) ਉਸ ਨੇ ਵਿਖਾ ਦਿਤਾ ਕਿ ਸਿੰਘ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਕਾਫ਼ਲੇ ਤੋਂ ਭੱਜਦੇ ਨਹੀਂ ਤੇ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹਰ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਵਹੀਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ। ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਖੂਨ ਨਾਲ ਭਿੱਜੇ ਕੱਪੜੇ ਖੂਨ ਨਾਲ ਲਾਲ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਵੇਂ ਉਸਨੇ ਹੋਲੇ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੋਵੇ। (105) ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਅਪਣੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਪੰਜ ਤੇਜ਼ ਦੌੜਨ ਵਾਲੇ ਘੋੜੇ ਰਖਦਾ ਜੋ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਘੋੜੇ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਤਾਂ ਕਿ ਉਸਦੇ ਘੋੜੇ ਥੱਕਣ ਨਾਂ। । ਭਾਵੇਂ ਸ. ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੋਏ, ਉਹ ਇੰਨੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋਏ ਬਿਨਾਂ ਲੜਦਾ ਰਿਹਾ। (106) (ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ 505-507) ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹੋਏ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਤੋਂ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਤੇ ਇੱਕ ਗੋਲੀ ਨਾਲ ਇੱੱਕ ਪਠਾਣ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਪਠਾਣ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੰਦਾ। ਇੱਕ ਬੰਦੂਕ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਬੰਦੂਕ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਤੇ ਹਮਲਾ ਹਾਰੀ ਰਖਦਾ (107) ਉਹ ਸਾਰੇ ਨਿਸ਼ਾਨਚੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਉਸਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਓਨੀਆਂ ਹੀ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਿੰਨੀਆਂ ਕਿ ਪੂਰੀ ਟੁਕੜੀ ਨੇ ਚਲਾਈਆਂ ਤੇ ਉਤਨੇ ਪਠਾਣ ਮਾਰੇ ਜਿਤਨੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ। ਹੋਰ ਕੋਈ ਵੀ ਸਿੰਘ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਹੁਨਰਮੰਦ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸ. ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਜਿੰਨਾ ਅੱਧਾ ਹੁਨਰਮੰਦ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। (108) ਸ. ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇੱਕ ਪੱਕਾ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਵਜੋਂ ਮੰਨਿਆਂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਤੇ ਉਸਦੀ ਇਸ ਨਿਸ਼ਾਨੇਵਾਜ਼ੀ ਦੇ ਦੇ ਹੁਨਰ ਕਰਕੇ ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਇੱਕ ਬਿੰਦੂ ਤੇ ਵੀ ਓਨਾ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੀ, ਜਿਤਨਾ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸੀ। (109)ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਤੀਰ, ਨੇਜ਼ੇ ਅਤੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਅਣਗਿਣਤ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੋਏ ਸਨ। ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਭੀਮ ਸੈਨ ਵਾਂਗ ਮਾਰਿਆ, ਹਰ ਵਿਰੋਧੀ ਨੂੰ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖਮੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। (148) ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਿੰਘਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਜੋਖਮ 'ਤੇ ਪਾ ਕੇ ਉਸਨੇ ਕਾਫ਼ਲੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਸੀ । (149) ਕਾਫ਼ਲੇ ਦੇ ਹਰੇਕ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬਹਾਦਰੀ ਭਰੇ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਸਨ। ਜੋ ਵੀ ਬਚਿਆ, ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਕਾਰਨ ਬਚ ਗਿਆ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ। (150) ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮੂਹਿਕ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੱਤਾ, “ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਉਹ ਸਿੰਘਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁਖੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਹ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁਖੀ ਬਣੇ”, ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮਹਾਨ ਸਿੰਘ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਅਸੀਸਾਂ ਵਰ੍ਹਾਈਆਂ। (151) ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸਿੰਘ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ, ਕੁਝ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਸੀ, ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਲਾਹੌਰ ਤਖਤ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਵੇਗਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮੁਲਤਾਨ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਵੇਗਾ, ਕੁਝ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ, ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਕਾਬੁਲ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਵੇਗਾ, (152) ਦੂਜਿਆਂ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ: “ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਦੱਖਣ ਤੱਕ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜਾਂ ਤੱਕ, ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸਦੀ ਲਿਖਤ ਸਾਰੀਆਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਚੱਲੇਗੀ”। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰੇ ਕਾਫ਼ਲੇ ਨੇ ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ, ਕਿ ਸਾਰਾ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰੇਗਾ। (153) ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜਿਸ ਵੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗਏ, ਉੱਥੇ ਸਾਰਾ ਕਾਫ਼ਲਾ ਉਸਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਕਦਮਾਂ ਵਿੱਚ ਚੱਲੇਗਾ। ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ, ਪੂਰੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਸ. ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬਹਾਦਰੀ ਭਰੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ। (154) ਉਸਨੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਤੋਂ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਬਣ ਚਮਕੇਗਾ।ਹਰੇਕ ਮੁਹਿੰਮ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਉਸ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਉਸਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਭਰਪੂਰ ਭੇਟਾਂ ਚੜ੍ਹਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। (155)</blockquote>

Verification